Natura non facit saltum : Die Natur tut keinen Sprung ; Grundsatz der Stetigkeit (s. d.) der Naturentwicklung.
Natura nihil facit frustra : In der Natur geschieht nichts zwecklos. Vgl. Teleologie .
Übel ( kakon , malum) ist ein Wertbegriff , bedeutet alles ... ... 1). Das Übel erhöht das Gute: »Malum iuxta bonum positum eminentius et commendabilius facit bonum« (l. c. II, 62, 2). Nach THOMAS ist das ...
Sinn (sensus) bedeutet allgemein Empfänglichkeit für einen geistigen Inhalt , ... ... quam scimus, quod est, quod agit in nos, quoniam similem entitetem in nobis facit« (Univ. philos. I, 4, l). Die Wahrnehmung ist ein ...
Wille ( boulêsis , voluntas, volitio) ist 1) die allgemeine ... ... : » Voluntas in rationali natura intellectui coniuncta est, sicut coniunctum est id quod facit motum ei quod enuntiat et determinat ad quod movendum sit ei quod movetur« ...
Seele ( psychê , anima), ursprünglich der Lebenshauch, der im letzten ... ... Nach BONAVENTURA ist die Seele eine unkörperliche Substanz (Breviloqu. II, 10). »Facit Deus hominem ex naturis maxime distantibus... coniunctis in unam personam et naturam« ( ...
... Natur geschieht nichts zwecklos: » Natura nihil facit frustra neque deficit in necessariis« (3 an. 14). »Prima... ... ... est, ut effectum considerat, et contra. deinde id quod natura prius est, facit posterius. et denique id quod supremum et perfectissimum est, reddit imperfectissimum... ...
Natur (natura, von nasci, physis bedeutet: 1) im ... ... possunt« (De duab. natur. C. 1). AUGUSTINUS unterscheidet »causa, quae facit, nec fit« (Deus) und »causae«, welche »faciunt et fiunt« ( ...
Object (obiectum, antikeimenon , »Gegenwurf«, das Gegen-Stehende): ... ... den Gegenstand : »Non oportet aliquid ponere praeter intellectum et rem cognitam. Intellectus facit quoddam esse fictum et producit quendam conceptum in esse obiectivo... et nullo modo ...
Sprache ist allgemein jeder Ausdruck von Erlebnissen ( Gefühlen , ... ... non alia longe ratione atque ipsa videtur protrahere ad gestum pueros infantia linguae, cum facit ut digito quae sint praesentia monstrent. Sentit enim vim quisque suam quoad possit ...
Princip (principium, archê ): Anfang, Ausgangspunkt, Ursprung , ... ... Urprincip) est, quod esse non habet ab alio, sed a se ipso, et facit debere esse in omnibus, quae sunt« (l. c. II, 3, ...
Zeichen ( sêmeion , signum) ist alles, was und woferne es ... ... OCCAM ist ein Zeichen (signum) »omne illud, quod apprehensum alquid aliud in cognitione facit venire« (Log. I, 1). Es gibt natürliche (»naturalia«) und ...
Bewegung ist der (actuelle) Wechsel der Lage eines Körpers in ... ... Moveri est exire de potentia in actum... movens dat id quod habet mobili, inquantum facit ipsum esse in actu« (Sum. th. I, 75, 1). Es ...
Ewigkeit : unbegrenzte Dauer , zeitloses Sein . Im Begriff ... ... et perfecta possessio«. »Sempiternitas et aeternitas differunt. Nunc enim stans et permanens aeternitatem facit; nunc currens in tempore sempiternitatem.« Gott ist ewig, die Welt ...
... in multis et de multis, quam collationem facit ratio« (Sum. th. I, qu. 42, 2). Das Allgemeine ... ... sunt solum entia rationis... non sunt nisi in corpore,« »Intellectus tamen facit eas extra res per abstractionem esse, quae quidem abstractio est ens rationis« ...
Induction ( epagôgê , inductio) heißt die Methode der Gewinnung ... ... oratio, quae rebus non dubiis captat assensiones eius, quocum instituta est, quibus assensionibus facit, ut illi dubia quaedam res propter similitudinem earum rerum, quibus assensit, probetur« ...
Intellect (intellectus): Verstand (s. d.), ... ... seu gradum perfectiorem, et dicitur in actu primo seu habitu... Ac ut lumen facit potentia colores actu colores: ita intellectus agens facit potentia intelligibile actu intellectum« (Lex. philos. p. 249). Nach M. ...
Dualismus ( Zweiheits -Lehre) heißt jetzt die Aufstellung zweier Principien des ... ... THOMAS und andere Scholastiker , auch Mystiker , wie BONAVENTURA, welcher bemerkt: »Facit Deus hominem ex naturis maxime distantibus (corpore et anima) coniunctis in unam personam ...
Erkenntnis (logisch) ist die Bestimmung der Merkmale ( Eigenschaften ... ... enim sunt modi cognoscendi, sc. per argumentum et per experientiam. Argumentum concludit et facit nos concludere quaestionem, sed non certificat neque removet dabitationem, ut quiescat animus in ...
Empfindung ( aisthêsis, pathos , sensio, sensatio; sensation, impression, ... ... quam scimus, quod est, quod agit in nos, quoniam similem entitatem in nobis facit« (l.c. I, 4, 1). Die Empfindung ist als psychischer Act ...
Buchempfehlung
Nach 25-jähriger Verbannung hofft der gealterte Casanova, in seine Heimatstadt Venedig zurückkehren zu dürfen. Während er auf Nachricht wartet lebt er im Hause eines alten Freundes, der drei Töchter hat... Aber ganz so einfach ist es dann doch nicht.
82 Seiten, 3.80 Euro
Buchempfehlung
Zwischen 1804 und 1815 ist Heidelberg das intellektuelle Zentrum einer Bewegung, die sich von dort aus in der Welt verbreitet. Individuelles Erleben von Idylle und Harmonie, die Innerlichkeit der Seele sind die zentralen Themen der Hochromantik als Gegenbewegung zur von der Antike inspirierten Klassik und der vernunftgetriebenen Aufklärung. Acht der ganz großen Erzählungen der Hochromantik hat Michael Holzinger für diese Leseausgabe zusammengestellt.
390 Seiten, 19.80 Euro