Eminenter : in überragender Weise, im höheren Sinne . Ein scholastischer ... ... höhere Realität eines Princips bezeichnet. »Eminenter est supra omnem mensuram, super omnes gradus. Deus... causa ac principium eminenter« (GOCLEN, Lex. philos. p. ...
Sensibilität (sensibilitas): Empfindlichkeit (s. d.), Empfindungsfähigkeit, Fähigkeit ... ... Scholastikern , auch bei französischen Psychologen). Nach THOMAS umfaßt die »sensibilitas« »omnes vires sensitivae partis« (2 sent. 24, 2, 1 c). – Nach ...
Idee ( idea, eidos , idea, idée) bedeutet 1) ursprünglich ... ... XLVIII, schol.). » Adäquate « (s. d.) Idee ist jene, welche »omnes verae ideae proprietates sive denominationes intrinsecas habet« (l.c. II, def. ...
Sein ( einai, hyparchein . esse, essentia, existentia) ist ein ... ... 89, 1c). »Ens« ist der Begriff , in welchem der Intellect »omnes conceptiones resolvit« (De verit. I, 1). »Illud quod primo cadit in ...
Gott ( theos deus) ist ein Name für das höchste ... ... , quia substantia, de qua sunt corpora, dicitur hyle, substantia vero, de qua omnes sunt animae, dicitur ratio vel mens. Manifestum est igitur Deum esse substantiam omnium ...
Idol ( eidôlon , Bild): Götzenbild, Trugbild. – F. BACON ... ... seu gente hominum. Falso enim asseritur, sensum humanum esse mensuram rerum; quin contra omnes perceptiones, tam sensus quom mentis sunt ex analogia hominis, non ex analogia universi ...
... (3 an. 14). »Prima... inter omnes causas est causa finalis« (Sum. th. II. I, 1, ... ... zu: »Ut iam autem ostendam, naturalem finem nullum sibi praefixum habere, et omnes causas finales nihil nisi humana esse figmenta, nihil opus est multis. Gredo ...
... Logik »est de intentionibus rationis, quae ad omnes res se habent« (1 anal. 20 d). Sie handelt von den ... ... Die Logik, »scientia generalis«, ist die Wissenschaft , »quae modum docet, omnes alias scientias ex datis sufficientibus inveniendi et demonstrandi« (Erdm. p. 86 ...
Natur (natura, von nasci, physis bedeutet: 1) im ... ... omne, quod ex necessitate Dei naturae sive uniuscuiusque Dei attributorum sequitur, hoc est, omnes Dei attributorum modos, quatenus considerantur ut res, quae in Deo sunt et quae ...
Motiv (von moveo): Beweggrund , Bestimmungsgrund des Handelns, des ... ... erklärt: »Movet intellectus voluntatem non quoad exercitium actus, sed quoad specificationem: voluntas vero omnes potentias movet quoad exercitium actus« (Sum. th. II, 9, 1). ...
Genie (genius, ingenium): schöpferische Begabung des Geistes , außerordentliche ... ... der »Übergeist«. ARISTOTELES ( Problem . 30, 1) sagt, nach CICERO, »omnes ingeniosos melancholicos esse« (Tusc. disp. I, 33). CHR. WOLF erklärt: ...
Kampf (Streit) ist nach HERAKLIT der Vater aller einzelnen Dinge ... ... miteinander (De sensu rer. I, 5). HOBBES spricht vom »bellum omnium contra omnes« (s. Sociologie ). Den (directen und indirecten) »Kampf ums Dasein ...
Tugend ( aretê , virtus) ist sittliche Tauglichkeit, Tüchtigkeit in sittlicher ... ... una virtus sine alia esse non potest, sed necessario, ubi una est, ibi omnes, ubi una aliqua non est, ibi nulla« (l. c. II, ...
Affect (affectus, passio, pathos ) heißt ein erregter Gefühlsverlauf, ... ... naturam animi commotio« (CICERO, Tusc. disp. IV, 6, § 11). »Omnes perturbationes iudicio censent fieri et opinione« (l.c. 7, § 14). ...
... 6). DESCARTES nennt »animae passiones« »omnes species perceptionum sive cognitionum, quae in nobis reperiuntur; quia saepe accidit, ... ... sit notior« (l.c. dem. u. coroll.). »Quatenus mens res omnes ut necessarias intelligit, eatenus maiorem in affectus potentiam habet, seu minus ab ...
Methode ( methodos ): logisches, planmäßiges, systematisches Verfahren wissenschaftlicher Forschung, ... ... partes dividerem, quot expediret ad illas commodius resolvendas.« – »Tertium, ut cogitationes omnes, quas veritati quaerendae impenderem, certo semper ordine promoverem: principiendo scilicet a rebus ...
Adäquat : angemessen, gleichkommend, entsprechend, vollkommen genau, getreu. Eine ... ... »per ideam adaequatam intelligo ideam, quae quatenus in se sine relatione ad obiectum consideratur omnes verae ideae proprietates sive denominationes intrinsecas habet – dico intrinsecas, ut illam secludam, ...
Substanz (substantia, hypokeimenon, hypostasis, ousia . »substantia« zuerst ... ... , nempe Deus.« ( Absolute Substanz ist nur Gott .) »Alias vero omnes, non nisi ope concursus Dei existere posse percipimus. Atque ideo nomen substantiae non ...
Qualität (qualitas, poiotês ): Beschaffenheit , ist eine der Grundformen ... ... sint, et sciamus eam esse animae nostrae naturam, ut diversi motus locales sufficiant ad omnes sensus in ea excitandes, experiamurque illos reipsa varios sensus in ea excitare, non ...
... imaginari nequeat, et id tantum, in quo omnes, quatenus corpus ab iisdem afficitur, conveniunt, distincte imagitnetur; nam ab eo ... ... « (l.c. S. 648 f.). Schon früher bemerkt K.: »Si omnes spatii affectiones nonnisi per experientiam a relationibus externis mutuatae sunt, axiomatibus geometricis ...
Buchempfehlung
Beate Heinold lebt seit dem Tode ihres Mannes allein mit ihrem Sohn Hugo in einer Villa am See und versucht, ihn vor möglichen erotischen Abenteuern abzuschirmen. Indes gibt sie selbst dem Werben des jungen Fritz, einem Schulfreund von Hugo, nach und verliert sich zwischen erotischen Wunschvorstellungen, Schuld- und Schamgefühlen.
64 Seiten, 5.80 Euro
Buchempfehlung
Zwischen 1765 und 1785 geht ein Ruck durch die deutsche Literatur. Sehr junge Autoren lehnen sich auf gegen den belehrenden Charakter der - die damalige Geisteskultur beherrschenden - Aufklärung. Mit Fantasie und Gemütskraft stürmen und drängen sie gegen die Moralvorstellungen des Feudalsystems, setzen Gefühl vor Verstand und fordern die Selbstständigkeit des Originalgenies. Für den zweiten Band hat Michael Holzinger sechs weitere bewegende Erzählungen des Sturm und Drang ausgewählt.
424 Seiten, 19.80 Euro