Homo-mensura-Satz : der Satz des PROTAGORAS, der Mensch sei das Maß aller Dinge . Vgl. Relativismus , Erkennen .
... Tugend . BERNHARD VON CLAIRVAUX erklärt: »Humilitas est virtus, qua homo verissima sui cognitione sibi ipsi vilescit« (De grad. humil. 1, 2). SPINOZA: »Humilitas est tristitia, quae ex eooritur, quod homo suam impotentiam contemplatur«, sie ist keine Tugend , weil sie nicht aus ...
Denken : CHR. THOMASIUS erklärt: »Cogitatio est actus mentis, quo homo vel mens in cerebro de schematibus a motu corporum externorum per organa sensuum cerebro impressis aliquid per modum discursus et orationis verbis constantis vel affirmat vel negat vel quaerit« (Introd. in philos. ...
Metron Anthropon-Satz : s. Homo mensura, Erkenntnis , Subjectivismus .
Seele ( psychê , anima), ursprünglich der Lebenshauch, der im letzten ... ... »Quidam statuunt, animam esse accidens existens in uno aliquo atomorum eorum, e quibus homo verbi gratia compositus est« (Maimon., Doct. perplex. I, 73). Nach ...
Logik ( logikê , logica): Lehre vom logos , vom ... ... Logik »ars quaedam necessaria.... quae sit directiva ipslus actus rationis, per quam scilicet homo in ipso actu rationis ordinate, faciliter et sine errore procedat« (1 anal. ...
... scientia dirigendi actiones liberas in statu naturali, seu quatenus sui iuris est homo nulli alterius potestati subiectus« (Phil. rat. § 64). »Philosophia moralis sive Ethica est scientia practica, docens modum, quo homo libere actiones suas ad legem naturae componere potest« (Eth. I, § ...
... , hoc est, quae solo conatu, quo homo in suo esse perseverare conatur, definitur« (l. c. dem.). » ... ... (nempe conatu sese conservandi) concipi« (l. c. prop. XXII). »Homo quatenus ad aliquid agendum determinatur ex eo, quod ideas habet inadaequatas, non ...
Wissen ( eidenai, epistasthai, gnôsis , scire, scientia), ist ( ... ... apprehendere eius veritatem« (In Arist. Post. I, 4). »Uno modo dicitur homo sciens, quia habet naturalem potentiam ad sciendum... secundo modo dicimus aliquem esse scientem ...
Leiden (Erleiden, passio) ist der Gegensatz , das Correlat zur ... ... naturam aut secundum proprium inclinationem, sicut cum aqua frigiditatem amittit per calefactionem et cum homo aegrotat aut tristatur. Secundo modo minus proprie dicitur aliquis pati ex eo quod ...
... Creaturen in sich (l.c. II, 4; III, 39). »Homo est notio quaedam intellectualis in mente divina aeternaliter facta ... ... V, 7; vgl. Adam Kadmon ). ALBEBTUS MAGNUS betont: »Homo inquantum homo solus est intelleclus« (De intell. II, 8; Sum. ...
Relativ : der Relation nach, beziehungsweise, (nur) in bestimmter ... ... zwar den Standpunkt des subjectivistischen (s. d.) Relativismus . Er wird im »homo-mensura- Satz « (s. d.) des PROTAGORAS formuliert: pantôn chrêmatôn metron ...
Mitleid ( eleos , misericordia, commiseratio) ist eine Art des ... ... Commiseratio enim tristitia est, ac proinde per se mala.« »Hinc sequitur, quod homo, qui ex dictamine rationis vivit, conatur, quantum potest efficere, ne commiseratione tangatur ...
Politik ( politikê , politica): 1) Staats -, Gesellschaftswissenschaft. 2 ... ... S. 3). CHR. WOLF definiert: »Politica est ea philosophiae pars, in qua homo consideratur tanquam virens in republica seu statu civili« (Philos. rational. § 65 ...
... I, 387). WILHELM VON CONCHES erklärt: »Intellectus... est vis qua percipit homo incorporalia, cum certa ratione quare ita sint: haec habet principium a ratione ... ... der Fähigkeit vernünftigen Handelns » Ratio est virtus collectiva, per quam homo de faciendis et agendis et appetendis regitur et instruitur lumine ...
Noumenon nooumenon Gedachtes Verstandesding , intelligibles (s. d.) ... ... Hptst.). Der Mensch , »als mit innerer Freiheit begabtes Wesen (homo noumenon) gedacht, ist ein der Verpflichtung fähiges Wesen « (Met. Anf. ...
Phantasie ( phantasia , von phainô imaginatio) bedeutet (ursprünglich) ... ... virib. an. hum.). WILHELM VON CONCHES definiert: »Imaginatio est vis, qua percipit homo figuram rei absentis« (bei HAURÉAU I, p. 548). Ähnlich die ...
Intellect (intellectus): Verstand (s. d.), Vernunft (s ... ... I, 15, 3). »Anima rationalis duo in se habet: intellectum possibilem, quo homo coniungitur continuo et tempori, quod est sub se: et intellectum agentem, quo ...
Erkenntnis (logisch) ist die Bestimmung der Merkmale ( Eigenschaften ... ... Tätigkeiten (intellectiones, actus voluntatis) erfaßt der Geist unmittelbar-anschaulich (»potest homo experiri inesse sibi«). ALBERT VON SACHSEN unterscheidet: »notitia intuitiva, qua aliquis apprehendit ...
... Ihr Gegenstand ist »Deus, natura, homo« (l. c. III, 1). Die Philosophie ist jene Richtung der ... ... solum prudentiam in rebus agendis intelligimus, verum etiam perfectam omnium earum rerum, quas homo potest novisse, scientiam, quae et vitae inserviat« (Princ. philos., praef ...
Buchempfehlung
Die frivole Erzählung schildert die skandalösen Bekenntnisse der Damen am Hofe des gelangweilten Sultans Mangogul, der sie mit seinem Zauberring zur unfreiwilligen Preisgabe ihrer Liebesabenteuer nötigt.
180 Seiten, 9.80 Euro
Buchempfehlung
Biedermeier - das klingt in heutigen Ohren nach langweiligem Spießertum, nach geschmacklosen rosa Teetässchen in Wohnzimmern, die aussehen wie Puppenstuben und in denen es irgendwie nach »Omma« riecht. Zu Recht. Aber nicht nur. Biedermeier ist auch die Zeit einer zarten Literatur der Flucht ins Idyll, des Rückzuges ins private Glück und der Tugenden. Die Menschen im Europa nach Napoleon hatten die Nase voll von großen neuen Ideen, das aufstrebende Bürgertum forderte und entwickelte eine eigene Kunst und Kultur für sich, die unabhängig von feudaler Großmannssucht bestehen sollte. Für den dritten Band hat Michael Holzinger neun weitere Meistererzählungen aus dem Biedermeier zusammengefasst.
444 Seiten, 19.80 Euro