Abaco, dall' 363
Abaelard 442, 904
Abbassiden 675, 796, 934, 1030, 1091 f.
Abbassidenzeit 98, 738, 945, 1122, 1127
Abbé, Typ des 11252
Abel 116
Abendmahl 803, 859
Abraham 805, 846
Absolutismus 1038 f., 1046 ff., 1090
Abu Bekr 933
Abu Hanifa 644
Achäer 747 f., 753
Achämenidenzeit 637, 685
Achikar 810
Achilles 263
Achmed, Bujide 1095
Actium, Schlacht v. 584, 603, 615, 638, 643, 788, 873, 1086, 1090
Adam 846, 874, 891
Adam de la Hâle 295
Addison 329
Adel 515, 668, 739, 743, 755, 764, 779 f., 901, 903, 969 ff., 978 ff., 988 ff., 992 ff., 999 ff., 1006, 1012, 1014, 1017, 1039 f., 1060, 1074, 1109, 1122, 1150, 1155, 1158; antiker 1023 f., 1033 ff., 1053; preußischer 578, 706
Adelsfaktionen 1049 f., 1121
Adiabene 768, 770, 797, 811
Adrianopel, Schlacht v. 602
Adventismus 9431
Ädilität 1040, 1134, 1180
Ägina 291, 315, 11721
Ägypten, Altes Reich 179, 242, 601, 663, 743, 750, 7721, 900 ff., 923, 969, 1019, 1167, 11731; Mittl. Reich 601, 663 f., 9001, 928, 969, 1041, 1122; Neues Reich 615, 672, 682, 743, 945, 997, 1095 f., 1166, 11761
Ägyptizismus 143, 379
Aelius Paetus 633
Aemilius Paulus 1084, 11353
Ära 131, 848 f.
Afrika 593, 787. 876 f., 1045
Agamemnon 169, 410, 412, 1023
Agathokles 747, 10661
Agis III. 632
Agnatenfamilie 964
Agon 905, 995
Agora 406, 422, 433, 1036, 1046
ahistorisch und historisch 10 ff., 14, 18 f., 130, 170, 1833, 190 f.
Ahmes (Rechenbuch) 78
Ahnenkult 176, 881, 896, 909 f., 974, 994
Ahriman 758, 849, 8561
Ahura mazda 758, 807 f., 844, 855, 872
Aias 170, 408, 412, 445
Aion 823, 835, 849, 874
Aischines 345
Aischylos 19, 37 f., 110, 169, 267, 343, 400, 406, 410, 453, 454, 891, 897, 904, 1066
Akanthus 279
Akiba 864
Akkad 601[1197]
Aksakow 221, 790
Aksum s. Axum
Akt 330 ff.; abendl. 345 ff.
Alarich 602, 1102
Alba 193
Albani 318
Albert von Sachsen 488, 928
Alberti, L.B. 310
Albertus Magnus 916, 11871
Alchwarizmi 98
Alchymie 235, 390, 489 ff., 523
Alemannen 748
Alembert, J.L.d' 89, 99, 105, 164, 531
aletheia 8561
Alexander I., Zar 196, 789
Alexander d. Gr. 4, 11, 52, 151, 180, 188, 194, 195, 445, 465, 522, 577, 625, 638, 657, 732, 746, 757, 762, 767, 815, 861, 911, 946, 1003, 1035, 1068 f., 1100
Alexandria 46, 97, 991, 108, 151, 174, 379, 458, 608, 672, 674, 704, 798, 811, 860, 941, 1035, 1069, 11761
Alexandrinismus 14, 450, 684, 720, 914
Alfarabi 232, 391
Alfons X., König 949
Algebra 96, 98, 101, 235, 491, 552
»Allgemeingültigkeit« 80
Al Ghazali 946, 948
Ali, Kalif 8451, 1091 f.
Ali (Sklavenaufstand) 1093, 10961
Alkabi 232
Alkamenes 106, 365
Alkibiades 5, 146, 191, 404, 448, 529, 745, 1067
Alkindi 391
Alkman 288
Al Maimun 9361
Al Mansor 879
Alp Arslan 1095, 1101
Alsidschzi 98
Altertum-Mittelalter-Neuzeit 21 ff., 29 f., 37, 1731, 287, 465, 610, 612, 618, 786 ff., 877
Altes Testament 639, 642, 827, 833, 836, 857
Al Watik 1094
Amenemhet I. 1041
Amenemhet III. 17, 145, 335
Amenophis IV. 6762, 682, 945, 997
Amerika 675, 696, 779, 899, 979, 1081, 1087, 1127
Amerikaner 746, 754
Amerikanismus Japans 6151
Amhaarez 637, 967
Amida 271
Amiens, Friede v. 196; Kathedrale 334, 342
Ammonios Sakkas 770
Amon 945, 997
Amoräer 639, 860, 865
Arnos 805, 808
Amosis 380, 1097, 1101
Anachoreten 8703
Analogie 4 ff., 149 (s.a. Homologie)
Analysis 59, 82 ff., 89, 93, 95, 100, 241, 298, 367, 469, 547, 553
Ananke 169, 190, 400
Anastasius I, Kaiser 10322
Anaxagoras 397, 494, 503, 505, 529
Anaximander 86, 421
Anekdote als Geschichte 190 f.
angra mainyu 844, 855
Angst (Weltangst) 215, 564, 663, 715, 854 f.
Anna Komnena 659
[1198] Anschauen und Angeschautes (»Form der Anschauung«) 127, 129 f., 137, 163, 219 ff.
Anselm v. Canterbury 865
Antigone 170, 248, 343, 408
antihistorisch 128, 1301
Antiochus IV. Epiphanes 790, 811
Antisemitismus 952
Antisthenes 456, 462
Antonello da Messina 305
Antonius, Marcus 638, 643, 668, 787 f., 11051, 11352
ἄπειρον 86
Aphrahat 867, 873
Aphrodisias, Tempel 272; Stadt 877
Apokalyptik 24, 516, 642, 790, 792, 808 f., 813 f., 816 f., 823 ff., 827 f., 832, 841 f., 844 ff., 847 ff., 857, 860 ff., 896, 898, 945, 949
Apokryphen 861
Apollinaris 874
Apollinische Religion 896, 905, 1039 f.
Apollodor (Maler) 49, 364, 4171
Apollodor v. Damaskus 273
Apologeten 639, 865
Apollon 240, 409, 897, 9081
Apollonios (Mathematiker) 93, 99, 124
Apollonios v. Tyana 864, 868
Apostelgeschichten 516, 6352, 8161, 8264, 8422, 845, 871
Appian 10362
Appius Claudius 14, 7561, 1069, 10711, 1072 f., 1134
Arabeske 98, 168, 274 ff., 279 ff., 516, 740, 788
Aramäer 85, 635, 639, 758, 767, 786, 789, 898, 952
aramäische Sprache 605, 738, 743, 758 f., 837, 868, 875
Arbeit (abendl. Begriff) 454, 464, 532, 1177 f., 1188 ff.
Arbeiterklasse 1159 f., 1190 f.
Arbeitshypothese (abendl. Begriff) 129, 180, 489, 531, 882, 888, 929, 940, 1186
ἀρχή 86, 213, 228, 232, 490, 494, 501, 511
Archäologie 4, 173
archaischer Stil der Kulturen 77
Archimedes 79, 93 f., 99, 105, 114, 124, 150 f., 305, 468, 483, 486, 494, 535, 548 f., 576, 633
Architektur 167 f., 254, 296, 698 ff.; ägyptische 241 ff., 252, 260 ff.; antike 236 f., 263 f., 288 f.; des Barock 118 f., 401; chinesische 244 f.; Ende der 365 f.; des Fensters 257 f., 303; frühe 252 f., 256 f., 266, 289 f.; gotische 236 ff., 253, 261, 288 f., 302 f.; magische 236, 268 ff., 271 ff., 288 f., 839; der Renaissance 118, 302 f., 355; russische 259 f.
Archontat 1010, 1023, 1035, 1053
Archytas 90, 106, 113, 124, 151, 469
Ardeschir 865
Ariost 924
Aristarch 12, 92, 181
Aristeasbrief 813
Aristides 1036
Aristoneikos v. Pergamon 1129
Aristophanes 41, 4113, 629
Aristoteles 12, 131, 20, 31, 37, 63, 681, 132 f., 153, 161, 163, 177, 185, 207, 232, 263, 331, 364, 388, 400, 4051, 406, 410, 412, 415, 448, 450 f., 453, 462, 468 f., 470, 494, 499, 503, 526, 529, 542, 548, 621 f., 647, 650, 7661,[1199] 833, 858, 8601, 861, 930, 935, 986, 1037, 1129, 1186
Arithmetik 71, 100, 102, 111, 163, 220
Arius 873
Armenien 768, 770, 8455, 951, 1094 f., 11633, 11864
Arnald v. Villanova 4912
Arnold v. Brescia 922 ff.
Artussage 744, 788, 795
Arvalbrüder 743, 871, 947, 1104
Askese 437, 890
Asklepiades 867
Asklepiodot 877
Asklepios 8242, 897
Asoka 449, 683, 945, 968
Asosi 1024
Astralreligion 769, 806, 8101
Astrologie 173, 235, 847, 941
Astronomie 12, 93, 424 ff., 588, 806, 8471, 949
Asvaghosa 945
Ataraxia 119 f., 263, 356, 389, 400, 412, 414, 437, 443, 450, 463, 654
Atelierbraun 324 ff., 370 ff.
Athanasius 827, 836, 839, 8661, 867, 8703, 873, 923
Atheismus 3991, 525 ff., 936 ff., 958
Athene 240, 343, 409, 412, 8743, 906, 936, 11711
Athos, Kloster 947
atman 213, 388, 732, 931, 938
Atomtheorie 2041, 492 ff., 495, 511, 540
Atomzerfall 546
Atridenfluch 192
Attar 273
Attis 803, 814
Auaris 1097
Auferstehung 1762, 623, 823 f., 828
Auge, Darstellung 423; Lichtwelt 562 ff.
Augustinus 26, 162, 183, 388, 442, 517, 623 f., 804, 836, 841 f., 850 f., 854, 861, 8671, 879, 902, 1029
Augustus 13, 381, 42, 47 f., 97, 151, 182, 380, 523, 592, 600, 616, 634, 682, 762, 942, 946, 991, 1029, 1053, 1084, 1094, 1101, 1103 f., 1142, 11711 (s.a. Oktavian)
Aulard 10571
Aurelian 523, 869, 1029
Ausdehnung und Ausgedehntes 51, 74, 76, 86, 106, 109, 120 ff., 143, 214 ff., 218, 226 f., 336, 383, 482, 563
Ausdruck (morpholog.) 136, 142, 210, 216 ff.
Ausdruckssprache 691 ff., 695, 716; der Kunst 245 ff., 695 f.
Auslegung (mag. Kultur) 858
Außenwelt, Geburt der 106 f., 225 ff.
Austerlitz, Schlacht 197, 966, 1088
Autarkeia 937, 1020, 1033, 1180
Autorität (im Staat) 1015 f., 1049; Autorität der Überlieferung (mag. Kultur) 641, 8612
Ave Maria 8743, 912
Avicenna 488, 956
Avidius Cassius 1100
Awesta 390, 392, 504, 605, 639, 758, 787, 837 f., 841, 845, 851, 856 f., 858, 860, 865 ff., 8702, 872, 878 f.
Axum 22, 2711, 287, 605, 786, 795, 8411, 933
Azteken 609, 612, 633, 948, 962[1200]
Baader 392
Baal 516, 523, 785, 8001, 863
Baalbek 2714, 272, 303
Baalschem 838, 956 f.
Babak 1092 f.
Babisten 838
Babylon 663, 666, 672, 785, 809
Bach 37, 84, 106, 151, 183, 283 ff., 297, 314, 316, 358, 363 ff., 375 f., 415, 420, 454, 507, 538, 695, 718, 966, 1046, 1119
Bachofen 38, 241
Backsteingotik 695
Bacon, Fr. 31, 464, 468, 487, 763
Bacon, Roger 133, 503, 928, 1187, 1191
Bähr 366
Bagdad 99, 107, 151, 321, 391, 608, 657, 668, 672, 674 f., 782, 796, 934, 1092 ff., 1099, 1101, 1122, 1132, 1157, 1167
bai 8961, 9101
Bajä 666
Bakchiaden 1031
Balliol College 1078
Bamberg 288
Banken 11791
Banknote 1164
Bantusprache 727
Bardas 1094
Bardas Phokas 1094
Bardesanes (Bar Daisan) 8352, 865 f., 8661, 872
Bar Kochba 954
barnasha 3952, 818, 823
Bartolus 647 f.
Baruch 790, 8142, 842, 861
Baruch (Buch) 8142, 842
Basel, Konzil 623, 1023
Basileios I. 1094
Basileios II. 1095
Basileios, Kanzler 1095
Basilides 872
Basilika 214, 236, 258, 271 ff., 2741, 288, 839
Basiliuskathedrale 659
Basken 737, 746, 754
Basra 321, 391, 1093
»Bastillesturm« der mag. Kultur 1093
Baudelaire 48, 312, 371, 376
Bauerntum 45, 452, 660 ff., 668 ff., 679, 699, 739, 779 f., 901, 904, 935, 966 ff., 973, 990 f., 1002, 1013, 1107, 1128, 1149, 1152, 1158
Baugedanken (Gegs. Bautechnik) 251
Bauhüttentradition 168, 249, 695
Baxter 696
Bayle, P. 195, 570
Bayreuth 374, 450, 466
Beamtentum (ägypt., antik., chines., normann.) 993, 1019, 1023, 1031 f.
Beatrice 235
Beelzebub 399, 758
Beethoven 110, 124, 127, 157, 183, 238, 283, 298, 302, 314, 325 f., 337, 365, 371 f., 375, 415, 526, 9211, 1189
Begriff 110, 132 f., 137, 160, 381 ff.
Beichte 171, 333, 337, 349, 866, 919 f.
Beirut 798
Bekenntnisreligion 799 f.
Belisar 643, 9922
Bellini 348, 350
Benares 133, 665
Benediktiner 663, 8702, 912
Bentham 195, 471
Berber 7503, 933
Berengar von Tours 238
Bergbau 11582[1201]
Berkeley 537
Berlin 45, 666, 676, 1157, 1167
Bernadotte 963, 1067
Bernhard von Chartres 622
Bernhard von Clairvaux 865, 8821, 892, 900, 912, 924 ff., 956, 1151, 1189, 1191
Bernini 119, 254, 2821, 316, 931
Bernward, Bischof 144, 266
Berry, Herzog von 309
Bertran de Born 924
Beruf, Berufsklasse 969, 989 f., 999, 1012, 1150, 1157 f.
Beschneidung und Taufe 766, 808
Besitz 1165 (s.a. Eigentum, Vermögen)
Bestattung, Mumie, Verbrennung 17 f., 94, 175 f., 215 f., 237, 250
Bettelorden 444
Bevölkerungsdichte 594, 681 ff., 1188
Bewässerungskunst 162
Bewegungsproblem 1621, 203, 211, 246, 367, 389, 482 ff., 490, 497, 500 f., 510, 533, 535 ff., 539, 573 f., 728
Bibel 8551, 858, 860 (s.a. Altes Testament und Buch, heiliges)
Bildersturm 241, 334 f., 523, 1093
Bildnis (Akt oder Portrait) 330 ff., 340 f., 345 f.
Bildraum 306 f., 308 f., 312, 319 f., 358 f., 366 ff., 371 f., 424
Bildung und Zucht (s.d.) 966, 979, 1077 f., 1109 (s.a. Gebildete)
Binchois 296
Biographie (abendl. Begriff) 11, 18, 136, 183, 337 f., 404 f., 408, 588, 919 f.
Bismarck 511, 189, 445, 585, 660, 1079, 1112, 1115, 11311
Bizet 327
Blackstone 649
Blau (Fernfarbe) 317 ff.
Blossius 1129
Blumenbach 705 f., 709
Blut 560 f., 973, 993
Blutkreislauf 356 f., 560
Boccaccio 3432
Bodinus 649
Böcklin 3472, 373 f.
Böhme, Jakob 904
Boghazköi 735 f., 737, 756 ff.
Bogumilen 933
Bohr, Niels 493, 540 f.
Bojaren 789
Bollandisten 987
Bolschewismus 792 ff., 9721, 1155, 11814
Boltzmann 4861
Bonaventura 904, 916
Bonifatius 301, 461, 619, 878
Bonifaz VIII. 922, 1025
Borgia 350
Boris Godunow 789
Borkmann, John Gabriel 480, 1168
Boscovich 401, 534
Botticelli 305, 348 f.
Boucher 347
Bourbonen 5, 777, 974, 1043
Boxeraufstand 9551
Boyle 491
Bracton 645
brahman 732, 931, 938 (s.a. atman)
Brahmanen 604, 945, 947, 951, 968, 975
Bramante 236
Brasilien 775
Braun s. Atelierbraun
Brentano, Clemens 730
Bruckner 287, 327, 373
Brunellesco 310, 3521, 401[1202]
Brutus 6, 14, 42, 174, 788, 1084, 1105, 1170, 1179, 1181
Buch, heiliges 834, 836, 855 ff.; Ornamentik 2533, 740; Symbolik 649 f.
Buchdruck (Fernschrift) 357, 740, 11862, 1188 (s.a. Entdeckungen)
Buchführung, doppelte 1011, 151, 1174, 1179
Buch, L.v. 590
Buckle 477
Buddha 110, 1142, 255, 435, 439, 449 f., 456 f., 600, 620, 681, 781, 867, 935–46, 968
Buddhismus 15, 44, 150, 451, 459, 462 f., 466, 526, 592, 620, 678, 682, 781, 843, 867, 9091, 911, 941, 947 f.
Bücherverbrennung, chines. 1104
Bühnenbild 413 ff.
Bürgerrecht, antikes 766, 1036 f., 1040
Bürgertum (Nichtstand, tiers) 668 ff., 970, 999 f., 1056 ff., 1060 ff., 1121 ff.
Bujiden 1095
Bulgaren 7501
Bumerang 78
Bundehesch 813, 846
Bunyan 931
Burckhardt, J. 38 f., 302
Buren 746
Burg und Dom 250 f., 295 f., 515, 701, 743, 892, 901, 924, 975, 980, 1158
Burgunder 634
Buridan 488, 928
Burkard von Worms 915
Burke 1063
Buße 215, 438, 850 f., 918 ff., 925 (s.a. Taufe)
Buxtehude 284
Bylinen 788
Byron 149
Byzantinismus 143
Byzanz 98, 241, 258, 267, 2821, 335, 606, 622, 657, 659, 672, 771, 787 ff., 797, 854, 860, 876, 9231, 933, 945, 979, 996, 1002, 1017, 1022, 1029 f., 1091 ff., 1122, 1132, 1167, 11814
Cabeo 534
Cäsar 4, 6, 11, 14, 23, 50, 150, 174, 180, 191, 199, 307, 445, 516, 577, 581, 583, 616, 638, 668, 747, 781, 877, 946, 1036, 1053, 1061, 1069, 1083 ff., 1103 f., 11051, 1134, 1170 f., 1173
Cäsarismus 50, 549, 942, 945, 977, 1052, 1081 ff., 1090, 1094, 1101 ff., 1104, 11051+3, 1118, 1123, 1125 ff., 1141, 1143 f., 1193 (s.a. Imperialismus)
Cäsarius von Heisterbach 915
Calderon 337, 993
Caligula 174
Calvin 181, 1832, 184, 444, 506, 623, 923, 927, 938, 956
Cangrande 348
Cannä 50, 762, 782, 788, 976, 1031, 1086
Canning 1951, 1078
Capetinger 602, 779
Caracalla 273, 431, 524, 636, 9091
Cardanus 102
Carey 1146
Carissimi 297, 363
Carmen 963
carpe diem 179, 404, 458, 1019, 1035
Carstens 275
Cassius, Sp. 788, 1040, 1170, 1179, 1181
Catilina 38, 583, 1058, 1170[1203]
Cato 42, 46, 10711, 1073, 1084, 1088, 1105, 1118, 1124, 1136
Cauchy 99, 105, 116 f., 124, 539
Caucus 11271, 1132
Cecil 974, 1049
Cella 235, 272
Cervantes 193, 408 f.
Ceylon 878
Cézanne 372, 376 f.
Chacmultun 608
Chäronea 49, 197, 603
Chalcedon 271, 322, 643, 872, 874 f., 923
Chaldäer 85, 602, 743, 767, 8051, 806 f., 813, 825, 839, 8471, 859, 862 f., 868
Champutun 608
Chaos 86, (s.a. Kosmos)
Charakter 331, 402, 404, 409;
Charakterdrama 170, 1833, 406, 410 f.
Chardin 372
Chares 375
Charidschiten 1092
Charondas 629
Chartres, Kathedrale 288, 304, 333; Schule v. 865
Chassiden 871, 951, 956 f.
Chazaren 877
Chemie, magisch 490 f.; modern 551
Cheops 2603
Chephren 2431, 252, 2603, 262
Cheramyes 2903
Chian 616, 1097
Chichen Itza 608
Chinesische Mauer 603 f.
Chinesische Schrift 604
Chinesischer Weltfriede 603
Chippendale 1952
Chlodwig 788, 878
Chlüsten 898
Chor, antiker 415 f.
Chosru Nuschirwan 262, 880, 1090
Chrestien von Troyes 2771
Christentum, geschichtl. 438, 461, 623 f., 813, 815, 828 ff., 871; magisches 97, 623 f.; faustisches 437 f., 623 f., 911 ff.; russisches 898, 9211, 11814
Christenverfolgung 802
Christian science 941
Christologie 872
Chronologie 10, 12, 131, 131, 175, 199 f., 544, 579 f. (s.a. Zahl)
Chrysippos 46, 229, 458
Churramija 1092 f.
Cicero 5, 42, 583, 6311, 654, 694, 727, 916, 10362, 10711, 1084, 11031, 1104, 1129
Cimabue 247, 307, 349, 916
Cimarosa 375
Cincinnatus 1051
civitas 766, 10363; civitas dei 854
Clarke 195
Claudier 974, 1003
Clearing 11751
Clemens Alexandrinus 865, 9231
Clodius 616
Cluniazenser 663, 922
Code civil 646, 650
Codex Justinianeus 630
Coke 649, 10101
Colleoni 348
Colonna 978, 998
Commodus 602, 1029
Comte 33, 471, 479, 943
Concerto grosso 297, 363
consensus (idjma) 26, 390, 395, 623, 635 f., 642, 766, 769, 771, 777 ff., 804, 812, 825, 843, 853, 859, 918, 949–59, 965, 968, 1029, 1090, 1092
Constable 325, 370
[1204] constitutio Antonina 431, 636
Copan 608
Corelli 292, 298, 3261, 3432, 363
Corneille 414
Corot 318, 347, 368 f., 372, 375
Corpus juris 637, 644 ff., 648, 650
Cortes (span.) 1021, 1043, 1045
Cortez, H. 683, 751, 948
Couperin 311, 3261, 363
Courbet 371 ff.
Cousin 471
Coyzevox 299, 316
Cranach, Lukas 346
Crassus 47, 583, 1061, 1090, 1095, 1135 f., 1153
Cremutius Cordus 1105
Cromwell 59, 195, 276, 585, 603, 930 ff., 1043, 1045, 1056, 1060, 1065, 1105
Cujacius 647
Curtius Rufus 5
Cuvier 589 f.
Cuyp 369
Cypern, Gemetzel 796, 811, 9551
Cyrenaiker (Philosophenschule) 63
daevas 758
Daimonion 936
Damaskios 868, 870
Damaskus 276, 665, 879, 1091
Dampfmaschine 1177 f., 11871, 1188
Danaer 697, 747 f., 753, 764 f.
Daniel (Buch) 24, 790
Dante 18, 26, 33, 75, 110, 128, 150, 157, 185, 208, 235, 295, 301, 314, 333, 349 ff., 353 f., 409, 421, 453 f., 507, 776, 846, 917, 921, 924
Danton 194
Darius 756 ff., 808
Darwin 63 f., 1401, 142, 1832, 203 f., 284, 447, 474 ff., 480, 589 ff.
Darwinismus 311, 48, 1401, 157, 203 f., 319, 474 ff., 591 f., 704, 774, 940, 943
Daseinsströme 690, 1007, 1011, 1108 f., 1148, 1155
Dasein und Wachsein 72 f., 214, 563, 567, 571 f., 573 f., 580, 677 f., 690, 692 f., 971 ff., 989, 1008, 1152 (s.a. Wachsein)
Dauer des Organischen 54 f., 82, 147 f.; geschichtslose 615; mathemat. im Raum 224; u. Tempo d. Wirtschaftsgeschichte 1156 (s.a. Habitus, Tempo, Lebensdauer)
Daumier 3472, 374
David, König 864
David (Maler) 275
Decretum Gelasii 9231
Decretum Gratiani 647, 915, 1151
Dedekind 104, 122
Deismus 89, 530, 935
Dekurionen (Diokletianzeit) 991
Delacroix 370, 372 f.
Della Porta 401
Demeter 113, 177, 411, 813, 897, 904 f., 1040
Demetrios von Alopeke 170, 345
Demokratie 669, 1017 f., 1061, 10752, 1092, 1102, 1122 f., 1130 ff., 1167
Demokrit 155, 229, 390, 397, 426, 493 f., 499, 502 ff., 621, 634, 930, 1169, 1175
Demos 361, 765, 773, 936, 1028, 10322, 1037, 1050, 1053
Demosthenes 345
Denken und Leben 566 ff., 573 ff., 724; individ. Anlage 887; und Sein 496 f.[1205]
Desargues 101
Descartes 45, 58, 82, 89, 93, 100 ff., 119, 123 f., 127, 164, 241, 297, 392, 4011, 469, 496, 533, 569, 763, 885, 905, 1174
Desprez, Josquin 296
Deuterojesaja 808
Deuteronomion 645, 856
Deutschritter 446, 461, 749, 1174
Dezemvirat 631 f., 1054
Diadochen 196, 785, 1066 f., 1069
Diagoras 5261, 529
Diakrier 1039
Diatribe 460 f.
Diderot 695
»Dies irae« 238, 303, 904, 922
Differentialrechnung 8, 20, 59, 102, 105 f., 114, 117, 305, 362
Digesten 6382, 640 ff., 7701, 858, 860
dike 1026 f., 1032
Diktatur 1164 f.
Dimension, dritte 218, 222 f., 311, 400, 487
Dinkane 795, 996
Dinzenhofer 365
Diodor 6271, 676, 10661
Diogenes 263, 400, 443, 454, 457, 1151
Diokletian 97, 194, 275, 522 f., 600, 6401, 647, 672, 771, 787, 796, 798, 854, 867, 869, 992, 1029, 1090, 1157, 11602, 1182
Dionysios I. von Syrakus 1066 f., 1086
Dionysos 411, 897, 904 f., 9081, 9141, 1040
Dionysoskult, dion. Bewegung 301, 416, 494, 1031, 1039 f.
Diophant 85, 96 ff., 491, 770
Diplomatie 1033, 1109
Disraeli 954
Distanz 117, 398, 494 f. (s.a. Esoterik)
Dogma, Dogmatik (Gegs. Kultur) 89, 235, 487, 516, 528, 531, 901 f.
Dom 150, 230, 239, 516, 657, 663, 701, 743, 899, 1018 (s.a. Burg)
Domesday book 1021
Dominikaner 26, 437, 663, 912, 915, 931, 1187
Donatello 285, 2901, 308, 338, 348 f.
Donellus 647
Don Juan 181, 3541, 413
Don Quijote 181, 136, 190, 407, 416
Dorf (Gegs. Stadt, Weltstadt) 1161 (s.a. Markt)
Dorische Wanderung 697, 748, 750
Dostojewski 221, 395, 446, 790 ff., 813, 8162, 823, 9211, 11814
Drakon 629 ff., 643, 647, 1010
Drama 170 f., 263, 330, 406 ff., 415 ff., 478; chines. 909
Dreißigj. Krieg 606, 776, 1042, 1045
Drittes Reich (Weltalter) 26, 465, 545 (s.a. Ära)
Droem 2381, 312
drug 8561
Druidenreligion 877, 902
Drusen 845
Dschang-yi 52, 1082, 1084
Dschingiskhan 1106
dschins 758
Dschondisabur b. Susa 85, 798
Dschou 174, 179, 253, 602, 615, 663, 762, 7721, 908 ff., 972, 991, 1025, 1081 ff., 11731
Dschou-li 179, 909, 1019
Dschufuzianismus 947
Dschwang-dsi 63[1206]
Dualismus, magischer 25, 390 ff., 840 ff., 856, 957
Duchoborzen 898
Dühring 480
Dürer 139, 317, 324, 346, 360, 913
Dufay 296, 304
Duns Scotus 97, 852, 916
Dunstaple 296
Dynamik (abendl. Begriff) 20, 120, 397, 404, 489, 499, 531, 549, 553, (s.a. Statistik)
Dynastie 773 ff., 778, 964 f., 1027 f., 1075 f.; antike 1031; chines. 1030; mag. 9652, 1028 f.
Ebioniten 8263, 868
Eckart, Meister 247, 277, 432, 527, 917, 931
Edda 132, 240, 514, 903
Edessa 85, 271, 488, 605, 769, 798, 829, 868, 872
Edfu 379
Ediktalgesetzgebung 628, 632, 1035
Eherecht 636, 648, 1011
Ehre 981 f., 1014, 1114, 1150
Eichendorff. 372, 796
Eigentum 654, 660, 651, 983, 989, 1161
Eignes und Fremdes 71 f., 158, 561
Einheiten, drei (Drama) 283, 414
Einsamkeit 238 f.
Einstein s. Relativitätstheorie
Einwirkung der Kulturen 39 ff., 90 f., 286 ff., 617 ff., 621 f.
Ekloga des Kaisers Leo 644
Eleatenproblem, inneres 389, 500
Elektra 408
Elektrizität und abendl. Weltbild 929
Elektronentheorie 493
Element, chem. 490 ff., 551
Eleusis, Mysterien 4111, 416, 528, 578, 803, 904
El Hira 796
Elkesaiten 368, 8263
Empedokles 420, 490, 492, 494, 905 f.
Empfinden 71 f., 91, 294, 560
Empfinden und Verstehen 561 f., 565 ff., 729 f., 1152
Energie, Formen der 398, 537, 539, 543
Engels 471 ff., 479 ff.
Englische Politik 1043, 1045, 1048 ff., 1061 ff., 1074 f., 1077 f., 1125
Englischer Gruß 912
Enosh 8182, 823
Entdecker, Entdeckungen (abendl. Begriff) 356 f., 429 f., 11862
Entelechie 20, 475, 499
Entropie 542 ff.
Entspannung (Gegs. Spiel) 678
Entvölkerung 679 f.
Entwicklungsbegriff 183 f., 474 ff., 589 ff.
Epaminondas 14
Ephesus, Konzil 271, 322, 873 ff., 907, 923
Ephorenamt 632, 1010, 1024, 1031 f., 1035, 1053
Epiktet 442, 449
Epikur 263, 435, 443, 454, 456, 469, 471, 946
Epikuräer 63, 403, 435, 448, 614, 813
Epimenides 904
Episches Zeitalter 513 (s.a. Mythos)
Epoche (Gegs. Episode) 4, 35, 147 f., 189 f., 193 f., 286, 409, 436, 592 f., 615, 670, 1101
[1207] equites (Geldadel) 1001, 1073, 1137, 11421
Eratosthenes 94, 549
Erfahrung 505 f., 887
Erfinder 11591 (s.a. Entdecker)
Erfindungen 1176, 1186 f.
Erkennen 160, 510, 571 f., 730 (s.a. Erleben und Erkennen, Stil des Erkennens)
Erkenntnis (a priori) 80
Erkenntnisproblem 386 f., 468 f., 485 f., 568 f.
Erleben und Erkennen 75, 108, 127, 180 f., 210 f.
Erlösungsreligion 465, 575, 827, 836, 863, 881
Ermanarich 788
Eroica 257
Eschatologie 758, 844 f.
Esoterik und Popularität 116 f., 313, 419 ff.
Esra 790, 810, 861
IV. Esra 790, 8142, 8422, 8582
Essäer 803, 813 f., 871
Eton 1078
Etrusker 237, 2732, 285, 3171, 344, 429, 6301, 697, 700, 736 f., 746, 749, 753, 765, 906, 994, 999, 1002, 1031 f., 1035, 1088
Eubulos 1020, 1181
Eucharistie 319
Eudoxos 90, 93 f., 941, 106, 124
Eugen IV., Papst 10322
Euhemerismus und Mythos 936
Euklid 58, 87 f., 90, 92, 97, 99, 101, 110, 113, 115, 117 f., 120, 124, 2281, 407, 420, 650
»euklidisch« 89, 168, 172, 1833, 190, 241, 330 ff., 1037, 1170
Euler 105, 117, 124, 164, 221, 298
Euripides 49, 149, 287, 409
Evangelien 504, 516, 8092, 815, 8221, 830, 834, 836, 857 f., 861
Exekias 718
Exhaustionsmethode 93
Exil, der Juden 767, 804 f., 808 ff.
Expansion 51 f., 195, 432 f.
Experiment, naturwiss. 138, 490, 503 ff.
Expositio und Lombarda 646
Fabier 762, 908, 974
Faktion (Gegs. Stand, Partei) 10322, 1039, 1120 ff.
Falascha 768, 990, 1159
Familie 964 f., 1006, 1149
Familienbildnisse 341
Familienkulte 908
Fan-sui 1084
Faraday 134, 484, 536 f.
Farbensymbolik 317 ff., 914
Farmer 11224, 11673
Fassade 214, 289 f., 666
Fatum 169, 187, 190
Faust 181, 38, 136, 149, 239, 241, 3541, 413, 452, 465, 1192
Fehrbellin 777
Fellachenreligion 947 ff.
Fellachentum 681, 760, 762, 772, 781, 969, 1005 f.
Ferdinand von Aragonien 1032
Fermat 93, 100 f., 103 f., 124, 297
Ferne, zeitliche und räumliche 134 f., 311 f., 368, 394
Fernfarben 317
Fernkräfte 535 f.
Fernrohr 425, 586, 11862, 1188
Fernverkehr 428 f.
Fernwaffen 357, 428, 1085 ff., 1188
fetwa 639
Feudalzeit 991 ff., 1018 ff.
Feuerbach (Maler) 3472
Feuerbach (Philosoph) 33, 479[1208]
Fichte 404, 465, 469, 474, 481
Filippino Lippi 305
Finanzwirtschaft 1153 ff.; antike 1019 f., 1179 ff.; normannische 1020
Firma (abendl. Begriff) 1174 f., 1180
Fischer von Erlach 366
Flachrelief 260
flach und tief 129
Flamines 10345 (s.a. Pontifex, rex sacrorum)
Flaminius, C. 50, 52, 632, 1069, 1073, 1084, 1089, 1124
Flaminius, Qu. 1126
Fleury, Kardinal 5, 446
Florenz 23, 46, 249, 292, 296, 3002, 605, 665, 924, 10322
Flugversuche 357
Fontainebleau (Park) 311
»Forderung des Tages« 4041
Form, organische, innere 29, 44 f., 80, 128, 131
Formensprache 17, 36, 39, 43, 51, 70, 79, 82, 107, 133 f., 248 f., 458 f.
Formgebung 109, 375
formlos und förmlich (Gegs. Form) 969
Fortschritt 437, 450, 463, 475
Forum 667, 1072, 1122, 1134, 1137
Fouquet 311
Fourier 1146
Fox 1074
Fra Angelico 285, 296, 352, 914
Fra Bartolommeo 359
Fragonard 299
Fra Luca Pacioli 1174
France, A. 630
Francesco della Mirandola 916
Francke, A.H. 938
Frangipani 998
Franken 748, 760, 768, 772, 776, 879, 9201, 9721, 979, 1006, 1029
Frankistan 606, 657, 788
Franz I. 193, 311
Franziskaner 26, 322, 4102, 437, 663, 912, 915, 922, 999
Franz von Assisi 442, 444, 507, 514, 892, 904, 908, 915, 925, 931
Freiburg, Münster 277
Freidank 970, 991
Freiheitskriege 578, 953
Freiheit und Notwendigkeit 55, 375; und Verbundenheit 557 f., 998 f., 1000 ff.; polit. Begriff. 1050 f., 1057 f. 1063 f., 1092 f., 1105, 1122, 1132 f., 1140 f., 11663 (s.a. Willensfreiheit)
Freilichtmalerei 325 f., 370 ff.
Fremdes s. Eignes
Frescobaldi 297
Freskomalerei 257, 290, 306, 317, 341, 353, 357, 361 ff. (s.a. Malerei, Ölmalerei)
Fresnel 540
Friedensverträge 1010, 1088, 1099 f.
Friedrich der Gr. 5, 23, 1482, 1861, 1961, 454, 609, 685, 777, 1046, 1048, 1086 f., 1114, 1143
Friedrich II. von Hohenstaufen 255, 446, 779, 1020, 1043, 1154, 1173
Friedrich, K.D. 372
Friedrich Wilhelm I. 180, 443, 1079, 1114, 1174
Fronde 151, 1039 ff., 1042 f., 1056; 1064 f., 1083, 1090 f., 1121; ägypt. 1041; deutsche 1042, 1043 f.; franz. 1042; engl. 1042 f., 1048 f.
Fronleichnam 918
Frühkunst der Kulturen 236 f.[1209]
Frundsberg 798
Fühlen, Gefühl 71 f., 224, 560
Fürchten und Lieben 249, 880, 884
Führerarbeit und ausführende Arbeit 1159 f., 1177 f.
Fuge 297 f., 363
Fugger 1001, 1153, 11621
Funktion (Gegs. Größe) 20, 101 ff., 115, 1181, 363, 388 f., 504, 535
Funktionentheorie 105
Gabrieli 292, 326
Gaia 113, 905
Gajus 634
Galba 616
Galiläa 810, 827
Galilei 10, 21, 77, 111, 134, 150, 235, 305, 390, 392, 398, 454, 492, 494, 500, 531, 534 f., 538, 544, 928 f., 937, 1174
Gallien 682, 787, 876
Gallienus 273, 797, 1102
Gamaliel 810
Gandarakunst 610
Gao-dsung 878
Gaon 854
Gartenkunst 310 ff.; chines. 245
Gaston von Orléans 1044
Gathas 838, 844, 858
Gaugamela 197
Gauß 79, 83, 99, 105, 116, 120, 124, 151, 221 f., 2281, 421, 469, 539, 548
Gaza 273, 11861
Gebet und Opfer 825, 889
»Gebildete« (Religion) 460, 526, 935 f., 1059 f., 1128
Geburtenbeschränkung 680
Gedächtnis, historisches 11, 138 f., 173, 579 ff., 725
»Gegenreformation« (mag. Kultur) 9231
Gegenstand und Kausalität 157 f.
Gegenwart und Werden 73
Geheimlehren (mag. Kultur) 859
Geige 298, 3261
»Geistesadel« 1001 f. (s.a. Geldadel)
Geist, städtischer 663 f., 669 ff.
Geist und Ausdehnung s.d.
Geist und Seele (mag. Kultur) 387, 390, 841 f.
Gelb 317 f., 325
Geld 46, 48, 670 ff., 989, 1001 ff., 1060 f., 1072 f., 1078, 1102, 1134, 1139, 1142 f., 1156, 1162 ff., 1167, 1181, 1192 f.; abendl. 1173 ff.; antikes 1168 ff.
»Geldadel« s. Geistesadel
Geld und Geist 989, 1012, 1038, 1042, 1060 f., 1102, 1121, 1127, 1155
Geld und Güter 1162 f.
Gelehrsamkeit und Priestertum 986
Gelnhausen 701
Gelon 10331
Gemara 639, 860
Gemeinde, relig. 271, 799
Genealogie 176, 774, 779, 973 f., 992 f., 1028 f.
generalis invocatio 520
Generalstände 1010, 1021, 1032, 1042
Generation 147 f. (s.a. Lebensdauer)
genius 178, 1149
Gentry 1017, 1021, 1045, 1048
Geometrie 71, 20, 82, 91, 100 f., 111, 118, 162 ff., 2201; nichteuklidische 114, 120 f., 221, 2281
geometrischer Stil der Frühzeiten 77 f., 237, 658
Georg I. 1049
Georg II. 1049[1210]
Georg III. 10741
George, Stefan 312
Gerbert, Abt 192
Germanen 581, 616, 623, 636, 644, 687, 735, 760, 797, 833
Germigny des Près, Kirche 259
Gernrode 253
Geschichte (Gegs. Geschichtslosigkeit) 610 ff., 977 f., 1107, 1108 (s.a. Anekdote)
Geschichte als Bild der Vergangenheit 127 ff., 138 f., 199; als gegenw. Geschehen 127 ff., 1004 ff.; und Mythos 14, 19
Geschichte der Landschaft 6001; der Philosophie 64, 467 ff., 472 f., 479 ff.
Geschichte haben, sein, machen 686 f., 961 ff., 973 f., 976 f., 994, 1147
geschichtslos 613 f., 780 ff., 967, 977, 1102, 1152 f.
Geschichtswissenschaft und -betrachtung 12 ff., 33 f., 39, 128 f., 132, 136 f., 151 f., 197 ff. 610 ff., 919; antike 12 ff., 173; kopernikan. Betrachtung (Gegs. ptolemäische) 24, 126
Gesellschaft 966 f., 983, 1012, 1155
Gesetz (Naturgesetz) 7, 109, 127, 130 f., 484 f., 502 f., 539, 885 f. (s.a. Notwendigkeit)
Gesetz und Gestalt 130 ff. (s.a. Naturgesetz)
Geste und Haltung 263, 405 f.
Gestirngötter, chald.-syrisch 517 f.; unantik 191 f., 800
Gethsemane 517, 814, 819, 828, 847
Gewissensfreiheit 528 (s.a. Toleranz)
Gewordenes (Gegs. Werden) 68, 71 ff., 106, 108, 127 ff., 131, 155 f., 223, 544, 573
Ghassaniden 279, 796, 932
Ghetto 707, 768, 805, 868, 949 ff.
Ghibellinen 776, 1020, 10322
Ghiberti 2901, 304, 308
Ghirlandajo 305
Giaur 967
Gilbert 928
Giordano Bruno 75, 92, 128, 177, 421, 426, 537, 583, 900, 1187
Giorgione 308 f., 325 f., 347, 371
Giotto 247, 275, 285, 303, 306, 352, 507, 916, 935
Girowesen, ägypt. 1166
Gladstone 11311
Glasmalerei (Gegs. Freskomalerei), abendl. 257, 278, 306 (s.a. Freskomalerei, Malerei)
Glauben und Wissen 882 ff., 886 ff., 925
Gleichheit 1121 f. (s.a. Freiheit)
»Gleichzeitigkeit« 151 f., 457
Gluck 106, 124, 230, 2821, 331, 365, 415
Gnade 183, 623, 851 f.
Gnosis 391, 641, 769, 8171, 837 f., 865 f., 872, 876
Gnostiker 278, 321, 390, 859 f.
Godwin 10631
Goethe 11, 15, 18, 27, 281, 29, 35, 381, 41, 511 2, 59 f., 681, 71, 75, 83, 95, 106, 1181, 127–33, 136, 139 ff., 143, 148 f., 152, 160 f., 163, 170, 181 f., 185, 189 f., 191, 195, 201, 203 ff., 207, 240, 265, 288, 305, 318 f., 324, 331, 349, 353, 360 f., 368, 382, 404, 409, 412, 416, 450, 452 f., 454, 456, 4684, 475 f., 498, 507, 532, 537, 545, 561, 588, 590, 5911, 622, 681, 684, 7201, 777, 8521, 920 f., 1189. Zitate: 27, 281, 35, 681, 83, 95, 1181, 127, 131, 1311, 139,[1211] 141, 144, 160, 182, 204, 206, 239, 498, 530, 7201, 883 f., 920, 1112, 1174
Görres 392
Götterdämmerung 547
Gold, Währung 11761, 1179
Goldgrund 258, 306, 309, 320 ff.
Golgatha 517
Golo 413
Gomdan, Burg 795
Gorgias 267
Gorki 11814
Gortyn 629, 10511
Goslar 701
Goten 578, 643, 659, 697, 749, 754
Gottesbegriff 76, 108 f.; antik., mag., abendl. 240; abendl. 501, 507 f., 912 (s.a. Atheismus, Henotheismus, Monotheismus, Deismus)
Gottesgebärerin 831, 874
Gottfried von Bouillon 659
Gottfried von Straßburg 903
Goujon 316
Goya 337, 3472, 372, 376
Grab, Grabtempel 175, 214 f.
Gracchus, C. und Ti. 38, 180, 603, 612, 616, 10362, 1053, 1061, 1073, 1084, 1089, 1104, 1124, 1179
Gral 239, 277, 514, 907
Grammatik 725 ff., 731 f.
Granada 147, 280, 672, 788, 949
Granit als künstler. Material 16
Graphologie 739
Graßmann 95
Gratian 647
Greco 310
Gregor I. 8512
Gregor VII. 256, 432, 445, 585, 1022
Gregor von Nazianz 874, 931
Gregor von Tours 789, 897
Grenzwert 117 f.
Gretchen 178
Griechenkirche 874, 876, 879, 950
Große Kurfürst, d. 1043, 1048
Grosseteste 928
Großstadt 526, 670, 1056 (s.a. Weltstadt)
Grote 40
Grotius 650
Grün (Fernfarbe) 317 ff., 347, 371
Grünewald 310, 319, 324, 351, 371, 913
Gruppentheorie 122, 2201
Guardi 268, 284
Guelfen 445, 776 f., 1020, 10322, 1121
Guercino 318, 323
Guéricault 374
Güterumlauf 11602, 1161, 1181 (s.a. Tausch)
Guido von Arezzo 294
Gurnia 657, 663
Gustav Adolf 188
gut und böse, gut und schlecht 981, 1008 f., 1150
Habitus 146 f. (s.a. Dauer, Tempo)
Habsburg 5, 432, 606, 775, 777, 974, 1028, 1042, 1046 f.
Hadith 639, 860, 932
Hadrian 5, 1442, 2732, 293, 632, 800, 949, 11602, 1182
Haeckel 325, 5111
Händel 298, 3261, 3432, 363 ff., 415
Haggada 864
Hagia Triada 658
Halacha 639, 825, 827, 860 f.
Hallenhof., arab. 303
Hallgerd (Njalssaga) 963
Hals, Frans 323, 363, 372[1212]
»Haltung«, antik, statisch 405 ff., 442 f. (s.a. Geste)
Hamdaniden 795
Hamilkar 1069
Hamlet 18, 149, 186, 239, 409, 416
Hammurabi 107, 6452, 806
Hampdon 934
Handel 1153, 1158 f., 1161 f., 1185
Han-Dynastie 126, 1442, 604, 615, 675, 685, 909, 944, 947, 969
Hanifen 934
Hannibal 14, 47, 50, 151, 188, 255, 445, 6001, 788, 9591, 1069, 1073, 1084, 1089, 1099
Hanse 428, 684, 989, 1153
Haoma 803, 808
Hardenberg 1961
Harun al Raschid 53, 1157, 1169
Hassen und Lieben 249, 880
Hatschepsut 1105
Hauptstadt 667 f., 1000 f., 1058 f.
Hauran 272, 2731, 795
Haus (als Rasseausdruck) 698 f.
Hausierer 1162
Haydn 105, 124, 268, 298, 3261, 337, 364 f., 375 f., 458, 526
Hebbel 33, 63, 137, 168, 187, 203 f., 373, 449, 466, 471, 475, 478 ff., 481, 5261, 777
Hebräerevangelium 830
Hedschra 848
Hegel 26, 30, 456, 4684, 469, 471, 480, 611, 649, 987, 8852
Heidenkirche 803 f., 832, 837, 868, 871, 876, 879
Heidentum 461, 637, 802, 829, 838, 877, 933
Heiland 816, 8242, 831, 842, 863, 898
Heiligenkult 803, 832, 839, 926
Heiligenlegende 514
Heilsarmee 444
Heimarmene 190, 410, 883
Heimat 46, 113, 430 f.
Heinrich der Löwe 445, 774, 1018
Heinrich IV. 446, 601
Heinrich VI. 255, 1022
Heinrich VII., Tudor 1032
Heinrich von Burgund 775
Heldensage 514 f. (s.a. Volkssage)
Helden und Heilige 978
Heliand 515, 8523, 909
Helios 518, 769, 867
Hellenismus 46, 592, 608, 626, 633, 681, 700, 769, 781, 813, 843, 935, 938, 941, 959, 1051, 1082
Helmholtz 87, 482, 4931, 494, 548
Heloten 968, 991, 1002, 10242, 1037, 1053
Helvidius Priscus 1105
Henoch 790, 846, 861
Henosis 900
Henotheismus 8001, 802, 807, 867
Heraklit 221, 146, 3432, 403, 421, 437, 455, 4682, 527, 621, 839, 906, 937
Herbart 471
Herder 26
Herkules 797
Hermas 857
Hermes Trismegistos 491
Hermetiker 857, 865
Herodes 47, 813
Herodot 11, 131, 190, 615, 674, 757, 942, 948, 969
Heron 42, 429, 1186
Heros 625, 765
Herren- und Sklavenmoral 446 f., 477 f.
Herrnhuter 444, 938[1213]
Herrscher der Mitte (China) 10212, 1042
Hertz 484, 501, 533, 536, 540
Hesekiel 808, 857, 859
Hesiod 442, 904, 1053
Hexen 913 ff., 926, 931
Hexenhammer 917, 931
Hia-Dynastie 6011, 602, 909, 10302
Hiang-sui 1099
hiao 910, 995
Hieroglyphen 622, 685
Hierokles 867
Hieron 146
Hieronymus 861
Hildebrandslied 788
Hildesheim 144, 253
Himjariten 605, 795, 869
Hinayana 943
Hiob 809, 852
Hipparch 12, 425
Hippodamos 674
Hoangho 2443, 262, 602 f., 7721, 902
Hoang-ti, Schi 151, 592, 600, 603, 762, 942, 946, 1101, 1105, 1154
Hoang von Tsi 1042
Hobbema 318, 372
Hobbes 58 f.
Hochschulen, magische: Ktesiphon, Resain, Dschondisabur, Sura, Nehardea, Pumbadita, Edessa, Nisibis, Kinnesrin 798
Höhlengefühl 2361, 840, 847, 862 f. (s.a. Welthöhle)
Hölderlin 381, 312, 337, 360, 432, 695
Hörigkeit 991, 1002
Hoffmann, E.T.A. 3541, 365, 408
Hogarth 1952, 363, 692
Hohenstaufen 182, 276, 396, 776
Hohenzollern 777
hohtsung 52, 600, 1082, 1099
Holbein 324, 337
Holzbau (als Symbol) 161
Home 3291
Homer 181, 221, 239, 293, 302, 3432, 389, 400, 421, 445, 744, 753, 903 ff., 1023, 1032, 1040
Homologie 149, 151 (s.a. Analogie)
Horaz 146, 518
Horizont 222, 308 f., 311 f., 336, 394; biolog. 588; geograph. 429
Horn, Prof. 30
Horoskop (Gegs. Orakel) 191
Horusfalke 3961, 900, 1021
Hosea 808
Houdon 316
Hsiuen-tsiang 683
Hucbald 294
Hugenotten 445, 1121
Hugo von Cluny 956
Hugo von St. Victor 865
Huguccio 6472
Humboldt, A.v. 548
Humboldt, W.v. 481, 6941, 10121, 11081
Hume 468, 934, 1063, 1145
Hunac Ceel 609
Hundertkapitelsynode 898
Hunger und Liebe 202 f.; und Krieg 751, 1148
Hunnen 604, 687, 711
Hus, Joh. 583, 923
Huxley, J.S. 705 f.
hvareno 1029
Hybrias 1035
Hygiene 462
Hyksos 150, 194, 255, 600, 603, 616, 6341, 658, 747, 1041, 1095 f., 1127[1214]
Hypothese 131, 7301 (s.a. Theorie)
Hypsikles 85
Hyrkan 811, 813
Ibas 873
Ibn al Haitam 486
Ibn Sina 986
Ibsen 27, 33 f., 451, 48 f., 63, 203 f., 441 f., 450, 456, 461, 466, 478 ff., 680, 793, 1168
»Ich«, Geburt des 80, 106 f., 567, 815; und »Du« 691; abendl. und mag. 843, 850, 852; in abendl. Sprachen 335, 385
Idee eines Daseins 153
idjma s. consensus
ikonische Bildnisse 339, 344
Ilja von Murom 2593, 788
Imame 957
Imitation s. Ornament
Imperativ, moral. 403 f., 436
Imperialismus 44, 51 ff., 432 ff., 1089, 1099
Impressionismus 236, 356, 366 ff., 370 ff.
Improvisation, musikal. 251, 296
Independenten 930, 934
Indianer 696; Sprache 7241, 734
»Indogermanen« 746, 754
Indra-Nasatya 758
Infinitesimalrechnung 80, 88, 95, 114, 298, 305, 309, 361, 531, 541
»In Form sein« 965 ff., 976, 1004 ff., 1015, 1026, 1056, 1059, 1064, 1077, 1106, 1118, 1132
Ingenieur 1190 f.
Inka 686, 911
Innenraum, arch. 230, 289
Innocenz III. 184, 256, 432, 444, 1022, 1113
Inquisition 915
Inspiration 72
Instrumentalmusik 8, 84, 150, 230, 292 f., 315, 362, 516
Integralrechnung 93 f., 102, 114, 116
Intelligenz 527, 677 f.
»Interregnum«, morpholog. 1024 f.
Interrex 1024
Intuition 681, 75
Ipsus 50, 1088
Irak 1090, 1093
Irenäus 813, 838, 861, 865, 8661
Irnerius 646 f., 651
Irreligion 46, 62, 371, 458 f., 527, 901
Isaak ben Said Hassan 949
Ischtar 7681, 806
Isidoros 868
Isis 145, 178, 275, 516, 522 f., 529, 672, 800 ff., 831, 941
Isiskult (in Rom) 145, 275, 516, 522, 529, 678, 941
Isländ. Sagas 973 f., 985, 1153
Islam 151, 271, 276, 592, 605, 612, 623, 6353, 641 ff., 649, 668, 738, 761, 771, 798, 812, 841, 845, 850, 8521, 853 f., 865, 871 f., 876, 878 f., 931 ff., 938, 1091, 1098, 1127
Isokrates 747, 1064
Israeliten 650, 7162, 767, 804, 859, 877, 934
Italiker 10321, 10362, 11031
Ithaka 1024, 1121
Iwan III., der Schreckliche 788 f.
I-wang 601, 991, 1025
Jabna, Konzil 834, 857
Jackson (Präsident) 1125
Jacopone da Todi 922
Jahn (Turnvater) 491
Jahwe 399, 517, 758, 769, 785, 8001, 833[1215]
Jainismus 937
Jakob I. 1043
Jakobiner 4, 194, 578, 747, 764, 1061, 1067, 1092, 1097, 1129, 1155
Jamblich 281, 803, 827, 867, 872 f., 8852
Jansen 184, 455, 931
Jansenisten 89, 4011, 455, 931
Janus 660, 673, 1028, 1149
Jason von Pherä 1069
Java 685, 745, 879, 952
Jazata 849
Jeha 7952
Jehuda 864 f., 948
jen 910
Jena, Schlacht 195
Jeremia 805, 807 f.
Jerusalem 258, 606, 635, 789 f., 804, 810, 813, 823 ff., 861, 871, 904, 972, 11814
Jesaja 805 ff., 808 f., 8262, 842 f.
Jesubocht 644
Jesuiten 4011, 435, 663
»Jesuitenstil« (Architektur) 401, 531
Jesujabh III. 879
Jesus 183, 215, 438, 442, 461, 7162, 790, 799, 814 ff., 864, 898, 954, 997
Jesusreligion 802, 826 f., 831 f., 843, 857 f.
Jesusromane 8302
Jezdegerd 848
Jezidi 845
Jezirah 845, 950
Joachim von Floris 26 f., 295, 333, 403, 4102, 465, 585, 865, 904, 922
Johannes, Apostel 790, 813, 834 ff., 841, 844, 858 f., 875
Johannesbuch der Mandäer 817
Joh. Chrysostomus 9961
Joh. Damascenus 879
Johannes der Täufer 818, 871
Johannesevangelium 390, 8302, 834 ff., 839, 841 f., 855, 857, 865, 8661, 872, 11814
Joh. Scotus 8523
Johann Tzimiskes 1094, 1097
Journalismus 48, 461 (s.a. Diatribe)
Judaismus 8092, 813, 825, 827, 837
Judas 846
Juden, Judentum 176, 271, 585, 605, 636 ff., 696, 704, 738, 743, 746 ff., 758 f., 762, 767 f., 770, 787, 796, 804–14, 837, 840, 863, 865 f., 875, 877, 933, 948 ff., 958, 9901, 11613, 1169, 11814
Juden im Abendland 707, 767, 772, 929, 948 f., 950 ff.
Jüngstes Gericht 585, 809, 816 f.
Jugurtha 1097
Julian Apostata 6762, 769, 803 f., 869, 871
Julien Sorel 136, 409
Julius II., Papst 348
Juristen, »klassische« 634, 638 f.
Justinian 110, 145, 216, 262, 267 f., 273, 601, 630, 6381, 640 ff., 652, 798, 859, 875, 879, 902, 965, 10322, 1090, 1121
Ka 16, 344, 387, 8961, 900, 9101
Kabbala 391, 642, 841, 859, 950
Kabinettspolitik 192 f., 235, 420, 494, 1046, 1062
kabir 795
Kadi, Praetor 641
»Kämpfende Staaten« s. Zeit der kail 795
Kairuan 788
Kaiserforen 61, 275, 279
Kaiserkult, röm., chines. 521, 524,[1216] 529, 636, 802, 877, 909, 946 ff., 1104 f.
Kaisertum 603, 775 f., 1021, 10302
Kalaam 392, 853
Kalchas 237, 903, 992
Kalender 12 ff., 15, 173 f., 6011, 608, 8481 (s.a. Zeitrechnung)
Kalidasa 380
Kalifat 97, 235, 522, 770 f., 854, 868, 901, 930, 954, 1029, 1090, 1092, 1094
»Kalifat« (Pseudomorphose) 97, 275, 522, 636, 770 f., 794, 873
kalimah 845
Kallimachos 941
Kalokagathie 445, 448
Kamasutram 678
Kanada 610, 645, 927, 10741
Kanaudj 672
Kanon (jur.) 647
Kanon, kanonische Bücher (relig.) 642, 692, 8551, 857, 986
Kanon des Polyklet 230
Kant 71, 9, 26, 31 f., 37, 59, 63, 681, 69, 75, 77, 80, 86 f., 91, 97 f., 106, 120, 127, 1301, 132 f., 153 ff., 156 f., 158, 161–64, 185 f., 197, 207, 219–21, 224, 226, 228, 232, 244, 314, 367, 381, 393 f., 397 f., 404, 432, 439 f., 446, 453 f., 463, 468–76, 481, 485, 497, 505, 530, 532, 550, 589, 720, 8852, 920, 930, 932, 975, 987 f., 1151
Kantate 297, 363
Kapazität und Intensität 230, 398, 401, 546
Kapitäl, ion., korinth. 254, 264
Kapital 192, 1154 f., 1179 ff.
Kapitalismus 614, 650, 955, 986, 1129, 1143, 1145 ff., 1169, 1179, 1193
Kara Balgassum, Inschrift 878
Karäer 871, 950
Karamsin 789
Karl d. Große 4, 53, 98, 5861, 657, 749, 789, 903, 915, 972, 1000, 1029
Karl I. von England 924, 1042, 1045
Karl IV. 1026
Karl V. 193, 196, 268, 276, 601, 643, 798, 879, 902, 922, 9922, 1097
Karl XII. von Schweden 5
Karl Martell 788 f.
Karlstadt 923
Karmaten 1093
Karna 812
Karneades 504
Karo, Josef 956
Karolinger, Karolingerzeit 252, 259, 280, 342, 602, 663, 772, 774, 789, 8523, 970, 990
Karthago 50, 276, 685, 745, 761, 765, 959, 1014, 1069, 1086, 1088, 1154
Kaste (Gegs. Stand) 968 ff.
Katakomben, frühchristl.-mag. 145, 175, 2741, 289
Kategorien d. Denkens 31 f., 163, 884
kategorischer Imperativ (Kant) 453, 458, 463 f.
Katharina II. von Rußland 761, 963
Katharina Sforza 963
Katharina von Siena 303
Katharsis 263, 413, 443
Kathederphilosophie 58 f., 4684, 472, 479
Kaufmannsadel 989
Kausalität (Gegs. Schicksal) 9 f., 35, 39, 69, 76, 80, 127 ff., 135,[1217] 142, 1501, 152 ff., 184 f., 197, 202, 216, 224, 249, 286, 386, 485, 500 ff., 544, 572, 582, 617, 684, 693, 882, 961, 989, 1148
Kegelschnitte 20
Kelvin, Lord 540
Kenner 49, 314, 419 (s.a. Esoterik)
Kepler 95, 191, 425, 454, 535
Kierkegaard 720
Kiew, Sagenkreis 788
Kimbern 760, 1096
Kinderbildnisse 341
Kindheitsgeschichte Jesu 831, 835, 846, 864, 907, 931
Kinnesrin, Hochschule 798
Kirche (mag. Begriff) 767, 799 ff., 870 (s.a. Heidenkirche, Kultkirche, synkretist. Kirche)
Kirchensprache 379, 743, 832, 875
Kirchenväter 390, 4571, 639, 827, 845, 857 f., 860 f., 867
Kirchhoff 497
Kishi, Kirche 2601
Kismet 169, 392, 806, 842, 847
Klassizismus und Romantik 254, 1056
Kleanthes 943
Kleidung als Ausdrucksmittel 716 f.
Klein, Felix 123.
Kleist 373, 408
Kleisthenes 45, 1040
Kleomenes, König v. Sparta 632, 1053
Kleomenes III., König v. Sparta 632, 11293
Kleomenes, Finanzverw. v. Alexander d. Gr. 1166
Kleon 38, 180, 11201, 11341
Klientel 991, 10242, 1036, 1052 f.
Kloster, mag. 869 f.; abendl. 4041
Klytämnestra 181, 343, 963
Knossos 2891, 328, 377, 656 ff., 663
Kobad I., König v. Persien 880
Kognatenfamilie 965
Kohle und Industrie 1188, 1191 f.
Koine, κοινή 685, 739, 744 f.
Kokoschnik 259
Koloß v. Rhodos 375
Kolumbus 192, 196, 356 f., 368, 396, 430, 439, 486, 1174, 1188
Kommentare z. religiös. Büchern (mag.) 259 f.
Kommunismus 793, 984, 11921
Kompaß 428, 586, 11862
Königtum, antikes 1024, 1030 ff.
Konfuzianismus 878, 909 ff., 936, 948, 1002, 10302, 1104, 1127
Konfuzius 33, 58 ff., 457, 908 f., 935–40, 946, 994, 1042
Konrad II., dtsch. Kaiser 255, 972, 1019
Konrad III., König 1019
Konservative (als Partei) 1123, 1125
Konstantin d. Gr. 273, 379, 516, 522, 524, 635 f., 6382, 659, 771, 804, 840, 855, 869, 873, 875, 877, 979, 1029
Konstantin VII., Kaiser 1094
Konstanz, Konzil 623, 1023
Konstitutionelle Monarchie 1076 f.
Konstruktion, math. 115 f.
Konsul, röm. 10231, 1034, 1071, 1124
Konsulartribunen 10531, 10682, 11341
Kontrapunkt 257, 2831, 295, 300, 302, 304, 718, 966
Konzil (mag. und abendl. Begriff) 623, 1023
Koordinaten 85, 99 f., 118, 121, 295, 358, 488[1218]
kopernikanisches System der Geschichtsbetrachtung 24
Kopernikus 92, 181, 368, 396, 425 f., 433, 486, 1174, 1188; kopernikan. System 24, 92 f., 126, 181, 425 f., 840, 9211, 928
Koran 639, 740, 810, 834, 856, 860, 872, 930, 9361, 956
Kosmisches und Mikrokosmos 558 ff., 573, 580, 708, 972, 1147
Kosmopolitismus 46, 780 f., 972
Kosmos (Gegs. Chaos) 12, 86, 88, 101, 110, 229, 388, 400, 405, 426
Kossäer 602, 614
Kraftbegriff 388, 392, 400, 483, 500 f., 531 ff., 852
Kraft und Masse 168, 230, 355, 401, 511 f., 533 f. 841, 1178 f.
Kredit 8, 1170, 1173, 11761, 1178
Kreislauforgane (Gegs. Unterscheidungsorgane) 560 ff.
Kreisler (E.T.A. Hoffmann) 3541, 365
Kreiszahl 101
Kreml 791
Kreon 169
Kresilas 344
Kreta 162, 45, 255, 2891, 656 ff., 663, 672, 7001, 710, 762, 8961, 10511, 1097
Kreuzzüge, Kreuzfahrer 131, 191, 256, 4571, 586, 599, 665, 687, 744, 747, 751 f., 774, 904, 915, 953, 1060
Kreuzzugsstimmung, mag. 796; russ. 11814
Krieg 1006 f., 1097, 1109 f., 1153; Berufsheer 1067, 1097 f.; Privatkriege 1105 f.; Krieg und Hunger 1148
Kriegführung und -technik 523 f., 986, 1085 ff.
Krieg, heiliger, des Islam 868
Kriemhild 343, 963
Kroton 932
Ktesiphon 85, 97, 276, 605, 638, 640, 875, 798, 875, 1092
Kuanchua 739
Kuan-tse 58, 928
Künste, Auswahl 146, 286 f.; Einteilung (Kunstgattung) 284, 361 ff.
Künstler als geschichtl. Typ 265, 267, 990
Kufa 1091
Kulte, antike 89, 516, 799, 902 ff.; mag. 799 ff.
Kultkirche, mag. 635 f., 801 ff., 827, 831, 837, 867, 870, 877
Kultur (Hochkultur) 29, 74, 97, 135 f., 140 ff., 189 f., 208, 233, 578, 596–99, 718; primitive 593 ff.
Kulturen, abendl. 772 ff., 911 ff., 1018 ff., 1042 ff., 1062 ff., 1074 ff.; ägypt. 16 ff., 241 ff., 601 ff., 658, 900 ff., 1019, 1024 ff., 1030, 1041, 1095 ff. (s.a. Ägypten); antike 37 f. 87 f., 263 f., 602 f., 624 ff., 765 ff., 902 ff., 946, 1023 ff., 1029, 1031 ff., 1034 ff., 1039 ff., 1050 ff., 1065 ff., 1088 ff. 1102 ff., 1124, 1126 f., 1133 ff.; arab. s. mag.; babylon. 585 f., 595 f., 601 f., 605 f., 731, 806 f., 959, 11861; chines. 262, 599 f., 602 ff., 908 ff., 936 ff., 942, 944 ff., 1030, 1041 f., 1081 ff., 11862; indische 15, 174, 602, 944 f.; magische 97, 268 ff., 605 f., 634 ff., 766 f., 784 ff., 932 ff., 1028 ff., 1090 ff.; mexikanische 606 f.; s.a. die Tabelle I–III nach S. 70[1219]
Kultursprachen 74, 385, 685, 731 f., 741
Kulturvölker 759 ff. (s.a. Volk)
Kultus und Mythos 516 f. 884 f.
Kung-yang 10211
Kunstform und »Gehalt« 166 ff.
Kunstgeschichte 265 ff., 295, 698 f., 701
Kunstgewerbe 254 f., 377 f., 658 (s.a. Stil)
Kunst und Tageszeit 416 ff.
Kuppelbasilika 272, 516, 838
Kuppelbau 235 f., 258, 273 ff., 307, 838
ku-tsi 19
»Kuzari« 948 (s.a. Jehuda)
Kwei-ku-tse 10842
Kyaxares 5
Kybele 522, 803, 831, 870
Kyniker 435, 462, 859, 943
Kyrill, Patriarch 874
Kyros 24, 513, 585, 602, 752, 757, 767, 804, 808 f., 812, 856
Labna 608
Lachmiden 796, 932
Lactanz 9231
Lagrange 89, 105, 124, 162, 221, 533, 538
Lamarck 589
Lancaster 1025, 1121
Landflucht 67
Land- und Stadtwirtschaft 1156 f., 1162, 1166
Lanfranc 238
Langobarden 602, 646, 697, 757, 760, 772, 776
Laokoongruppe 169, 213, 353, 389
Laotse 52, 58, 681, 781, 908, 936 ff., 944, 994, 1059
Laplace 105, 124, 151, 533, 538, 589
Laren 660, 674
La Rochelle 1044
Lassalle 1064, 1146
Lateranisches Konzil 669, 918, 956
Lavoisier 492, 551
Lear (Shakespeare) 169 f., 186, 408, 412, 418, 973
Leben 55 f., 73, 152 ff., 581, 977, 1109, 1113, 1147, 1193 f.
Lebensabschnitt 147 f. (s.a. Epoche)
Lebensdauer und Habitus 69, 147 f.; der Elemente 5461, 551
Lebenserfahrung und Menschenkenntnis 134, 153, 208, 386
Lebenslauf der Kultur 3, 598
Leben und Denken 469, 566 ff., 573 f.
Lechfeld, Schlacht 877
Legenda aurea 514, 915
Lehnsstaat 991 ff., 1018–25, 1028, 1031, 1120, 1156; ägypt. 1024; antiker 1023 f.
Leibl 315, 325, 340, 345, 347, 372 ff.
Leibniz 58 f., 76, 89, 93, 95, 102, 105, 111, 114, 124, 142, 164, 298, 305, 325, 362, 367, 421, 4684, 469, 481, 493 f., 506, 533, 535, 537 f., 541, 550, 590, 763, 8521, 905
Leidener Papyrus (ägypt. Revolution) 1096
Leipzig, Schlacht 49, 189, 195
Lenbach 380
Lenin 10201
Lenôtre (Gartenkünstler) 311
Leo III., Kaiser 335, 644, 933, 1002
Leo V., Kaiser 1092
Leo X., Papst 305
Leochares 124
Leonardo Pisano 11733[1220]
Lessing, G. Ephr. 26, 168, 448, 530, 695, 777, 935
Lessing, K.F. (Maler) 325
Leukippos 105, 177, 493
Leviten 767
lex Aebutia 628
lex Canuleja 1054
lex data 632
lex Hortensia 1003, 1052
lex Julia 1037
lex Ogulnia 1070
lex rogata 631 f.
Liber abaci 11733
Liberalismus 1061 ff., 1122 f., 1125, 1129 f., 1141
Liber extra 648
Libyer 682, 750 f., 754
»Licht Mohammeds« 845, 957
Lichttheorie 488, 512, 540
Lichtwelt 222, 562 ff., 724 f., 880, 1184 (s.a. Auge)
licinisches Ackergesetz 14
Licinius 524
lienheng 52, 600, 1099
Liga (Dreißigj. Krieg) 1044
Liga von Mayapan 609
Ligne, Fürst v. 966
Li-ki 9442, 948
Limes 603 f.
Lincoln 11311
Lingam 178, 342
Ling-yän-si 332
Lionardo da Vinci 93, 168, 296, 305 ff., 308, 316, 318 f., 324, 346, 351, 355 ff., 358 ff., 371, 424, 4883, 534, 916
Li-si 741, 1084
List, Friedr. 986, 1146
Li-sze 604
Liszt, Franz 287, 3432
Livius 1036, 10682
Li-wang 600, 1025
Locke 195, 908, 938, 958
Logarithmus 102
Logik, organ. und anorgan. 153
Logik des Raumes und der Zeit 9
Logos 387, 456, 835, 838 f., 844 f., 855, 867, 872, 937, 944
Lokoyata 939
Lombarda 646 f.
Lorentz 541
Lorenzo de' Medici 296, 305, 585, 1153
Lorrain, Claude 236, 283, 318, 329, 363, 369, 371 ff.
Lothar II., fränk. König 775
Lothringen 749
Lotze 471
Loyola, Ignaz v. 184, 193, 401, 444, 506 f., 531, 890, 923, 927, 931
Lucca, Zusammenkunft 1090, 1117
Lucullus 50
Ludwig XI. 1032
Ludwig XIII. 1044
Ludwig XIV. 8, 59, 110, 191, 193, 1952, 332, 578, 1002, 1048 f.
Ludwig XVI. 1952, 1056, 1063
Lü-pu-wei 9442, 10831
Lü-shi Tschun-tsiu 9442
Lui-schi 604, 1038 f.
Lully 363
Luperci, Lupercalien 908, 1034
Luther 23, 33, 160, 181, 184, 194, 240, 4041, 410, 435, 444, 506, 623, 665, 685, 745, 762, 850, 922 ff., 938, 956
Luxor 61, 328, 6751
Lyell 589
Lykurg 14, 42, 631
Lyrik, abendl. und antik 368, 416
Lysander 522, 625, 1067, 1088
Lysias 345[1221]
Lysippos 124, 230, 291, 333, 338 f., 345, 365, 369, 375, 458, 549, 621
Lysistratos 345
Macbeth (Shakespeare) 963, 973
Macchiavelli 1121
Macchiavellismus Nietzsches 477 (s.a. »Herrenmoral«)
Machault 2951
Machtausübung (Gegs. Regierung) 1027
Macht und Beute 985, 1019, 1049, 1107, 1153
Macht und Recht 630, 1008
Macpherson 312
Maderna 316, 508
Madonna 178, 235, 342, 516, 831 f., 839, 874, 905, 9081, 909, 912 ff., 926 f., 931
Madrigal 296, 323
Maelius, Sp. 1054
Märtyrer 864, 11141
Märzrevolution 1057, 10581
Magdeburg, Dom 266, 277
Magier 767, 996
Magna Charta 778, 1010, 1021, 1023
Magna Mater 521, 524
Magnesia, Schlacht 1089
Mahavansa 15
Mahavira 937, 939
Mahayana 938, 944 f.
Mahdismus 597
Mahraspand 866
mahw 853
Maimonides, Moses 8521, 948, 956
Maiano, B. da 308, 348
Makart 380
Makedonien 7501, 1069
Makedonier 602, 785, 1035
Makkabäer 768, 857, 859, 863
Makkabäerbuch 813
Makrokosmos 212, 277, 331, 386 (s.a. Mikrokosmos)
Malatesta 350
Malerei, antike 290 f., 317; des Barock 292 f., 308 ff., 313 f.; der Renaissance 305 ff.; für Innenräume 319; Ende der 56, 362 f., 373 (s.a. Fresko-, Glas-, Ölmalerei)
Malthus 447, 474, 477, 480
Mamertiner 747, 752
Manchesterlehre 1063
Mandäer 97, 294, 637, 738, 741, 769, 803, 817 ff., 824, 841, 845 f., 866, 868, 871
Mandarinentum 143, 687, 947, 951, 969
Manet 49, 315, 347, 366, 371 ff., 458
Mani 4381, 442, 605, 769, 810, 835, 844, 8532, 866 ff.
Maniakes 10952
Manichäer 97, 235, 270, 273, 278, 294, 390, 432, 516 f., 637, 738, 769, 8001, 8163, 836, 842, 846, 854, 867 ff., 876, 878
Mantegna 285, 308, 312, 348, 534
Manu 967 f., 990
Marat 585
Marc Aurel 275, 449, 524, 681, 762, 812, 945, 1036, 1100, 1106
Marcion 442, 8001, 833–37, 844, 858, 865 f., 8661, 923
Marcioniten 833 ff., 848, 868, 870
Marco Polo 615
Marduk 807 f., 844
Marées 315, 325, 339, 345, 347 f., 372 ff., 376, 395
Marengo 188, 195
Marenzio, Luca 324
Maria s. Madonna, Mater dolorosa, Theotokos[1222]
Maria Theresia 777
Marib, Kongreß 795, 933
Marienkult 178, 516, 832, 839, 905, 9081, 913, 926
Marinos 868
Marius 38, 50, 787, 1073, 1084 f., 1089, 1096, 1104, 1124
Markianos 1030
Markomannen 760
Markt (Gegs. Stadt, Weltstadt) 661 f., 683 f., 1160 f.
Markus 8184, 8221, 8261, 830 ff., 858 f., 861
Marmor (abendl. und antik) 291, 353
Marokko 2741, 606, 949
Marozia 963
Mars 797, 897, 906
Mar-Schamun 770
Marsilius Ficinus 622, 916
Martini 303
Marwitz, v.d. 1961
Marx 63, 180, 184, 188, 204, 450, 456, 471 ff., 477, 480, 794, 984, 1027, 10622, 10961, 1123, 1128, 1143, 1146, 11512, 1158, 11641, 1177 f., 11901
Marxismus 1123, 1128; und Russentum 11814
Masaccio 306, 357, 368
Maschine 929 f., 1183 ff., 1191
Maschinenindustrie 450, 477, 1145, 11723, 1190 f.
masija 850
Maske, antik 407, 415
Maß und Messen 85 f., 88, 482
Massenseele 577 ff.
Masse und Kaste (Gegs. Volk, Stand) 46, 969 f., 1003 f., 1057 f., 1072 f., 1080, 1132
Mater dolorosa 342, 831
Materialismus 455 f., 473 f., 939 ff.; historischer 134, 158, 1991, 202, 10131
Mathematik 9 f., 20, 35, 75 f., 82, 84 f., 86 f., 90, 135, 469, 484, 551 f., 885; ägypt. 78; arab. 96 ff.; des Barock 105 f.; indische 1142
Mathematik und Philosophie 469 f.
Mauriner 987
Maurya-Dynastie 604, 675
Mavali 1091, 1122
Maximilian I., Kaiser 646, 1032 f., 1047
Maxwell 540
Maya 1442, 182, 253, 607 ff., 673, 683 f., 911, 948
Mayer, J.R. 484, 505, 531, 537
Mazarin 446, 10171, 1043, 1045
Mazdaische Kirche 866, 1090
Mazdaismus 273, 294, 605, 637, 759, 785, 796, 867, 869, 876, 878, 1091
Mazdak 880, 1092
Mechanik und Bewegung 162, 482, 487, 499 ff., 530
Mechanismus des Naturbildes (Gegs. Organismus) 75, 133 f., 197 f., 386 f.
Medea 343
Meder 602, 757, 767
Medici 302, 350, 924, 1001, 1153, 11621
Medressen 987
Meister Wilhelm 336
Mekka 932
Memling 304, 348, 350
Memphis 663
Menander 813
Menes 760, 1106
Mengenlehre 114, 1211, 551
Meng-tse 63, 940, 944, 946
Menschenkenntnis 34, 134, 197,[1223] 208, 386, 584, 611, 1014, 1112, 1147 (s.a. Physiognomik, Takt)
Menschheit 28, 31
Menzel 347, 368, 373 ff.
Merowinger 897
»Merowingerzeit« (Stadium der Hochkultur) 601, 785, 788, 897, 948
Messias 585, 605 f., 802, 809, 817, 824, 842, 863, 898, 956
Messina, Antonello da 305
Metaphysik, Ende der abendl. 470 f.
Methodisten 938
Michael Kohlhaas 1094
Michael III. 1094
Michelangelo 118, 167, 236 f., 267, 285, 287, 2901, 296, 301, 307, 312, 316, 336, 338, 348 ff., 355 ff., 362, 401, 421, 534, 917, 921, 924
Michelozzo 534
Michelson 541
Midrasche 860
Mikrokosmos (Gegs. Makrokosmos) 558, 560, 563, 574, 660, 714, 962, 972, 1152, 1190 (s.a. Kosmisches)
Mill, J. St. 471, 480, 537, 893, 958
Milton 930 f.
Minäer 738, 767
Minerva 906
Minderheit, regierende 764, 780, 1016 f., 1116
Minerva medica 273
Ming-dschu 603, 1041 f.
Ming-ti 604
Minkowski 1621, 541
minoische Kultur s. Kreta, Knossos
Mir 990
Mirabeau 195, 1011, 1048, 1063, 1077
Mirian von Georgien 869
Mirza Ali Mohammed 838
Mischna 605, 639 f., 744, 810, 860, 865, 949
Mischpacha 965
Mission, frühchristl. 4382, 461, 800 f., 811, 825 f., 877 ff., 952
Mithräen 270, 289
Mithras, Mithraskult 145, 275, 281, 294, 516, 522 f., 636, 769, 800 f., 803, 813, 8161, 834, 854, 867, 869 f., 871, 878, 947
Mithridates 788, 952, 9551, 11613
Mitleid 443, 446, 891
Mitra-Varuna 758
Mitteilungssprache 691 ff., 716
Mittelalter 30, 41 (s.a. Altertum)
Mittleres Reich, Ägypten 601, 663 f., 9001, 928, 969, 1041, 1122
Möbelformen (als Rasseausdruck) 699
Mögliches und Wirkliches 73, 95, 153
Mönchtum 4041, 437, 803, 840, 869 f., 892
Mörike 372
Mohammed 54, 182, 194, 4381, 578, 612, 771, 7953, 828, 845, 856, 860, 872, 931 f., 945
Moh-ti 63, 984, 10871, 1127
Moiren 961
Moissac, Dom 257
Moltke 966, 1116
Mommsen 15, 39, 600, 616, 650, 695, 797, 907, 1103, 1171
Monadentheorie 493, 533
Mondlichtzivilisation 685
Monet 372
Mongolen 747, 758, 782, 877[1224]
Monismus 205, 940, 943, 987
Monophysiten 491, 612, 637, 643, 770 f., 813, 873 f., 879, 923, 933, 10322
Monotheismus 399, 522 f., 8001, 876, 902
Montanisten 835, 868
Montanus 835, 8661
Montesquieu 7661, 1060, 1075, 1081
Monteverdi 292, 297, 323, 363
Montezuma 717
Moral 403 f., 434 f., 437 ff., 443 ff., 452 f., 890 ff.
Mormonen 747
Morphologie, Wesen und Methode 8 f., 35 ff., 57 ff., 63 f., 66 f., 70, 129, 135, 140 f., 205 f.
Morphologie der Erkenntnisformen 81; Kultursprachen 741 ff.; Kunstgeschichte 265 ff.; mathemat. Operationen 116; Philosophie 63 f., 467 ff.; Religionsgeschichte 894 ff.; der Völker 759 ff.; der Wirtschaftsgeschichte 1156 ff.; der exakten Wissenschaften 549 ff.; der Weltgeschichte 135
Morphologie der Geschichte 6, 57, 63 f., 135, 140 f.
Morpholog. Verwandtschaft 8, 66
Mosaik 97, 235, 258, 277 f., 320
Moschee 235, 270 ff., 334 f., 610, 657, 740, 788, 839
Moses 639, 645, 805, 856 ff., 860
Moses Maimonides s.d.
Moskau 583, 659, 665, 789 ff., 974
Motette 296
Mozart 62, 106, 124, 145, 217, 268, 314, 3261, 365, 375 f., 451, 966, 1046, 1119
M'schatta 280
Münze 151, 1156, 1161, 11632, 1164, 1168 ff., 1175 ff., 1181
Mütter (Faust II) 95
Mufti 639
Murillo 363
Murtada 398, 956
Museum 177
Musik 565; abendl. 292 ff.; antike 293; arab. 294; chines. 293; der Gotik 295 ff.; der Renaissance 305; des Barock 292, 296 ff.; Ende der 56, 287 f., 373; absolute 364 f.; und Malerei 283; als bildende Kunst 282 ff.
Musikinstrumente 84, 296 f., 364 f.
Musonius Rufus 1100
Muspilli 515, 547, 8523
Mutation (Gegs. Entwicklung) 5911
Muttertum 178, 341 ff., 680 f., 1006 (s.a. Isis, Demeter, Madonna, Marienkult, Gretchen)
Mykene 161, 19, 173, 176, 252, 656 ff., 700, 754, 762, 795, 1006
Myron 284, 291, 338, 363
Mystik 295, 468, 642, 794, 798, 813, 835, 837, 848, 901, 904, 914, 917, 9211, 925, 935, 950, 1191
Mythos 512, 518, 884; abendl. 513 ff., 913 ff.; antiker 18, 191, 513, 907; magisch-arab. 516, 863; physikal. 399, 507 (s.a. Euhemerismus, Kultus, Geschichte)
Naassenerbuch 8161, 8661
Naboned 808
Nabu 807, 844
Nach-denken 214
Nachfühlen 35
Nachrichtendienst 1137
Nagarjuna 945
Nahua 608 f.[1225]
Namen 76, 108 f., 1482, 161, 510 f., 723 ff., 885
Namenzauber 1091, 510
Napoleon 4, 23, 512, 52, 59 f., 65, 1482, 151, 182, 186 ff., 191, 194 ff., 199, 396, 432, 445, 450, 465, 576 f., 602, 606, 643, 646, 666, 695, 727, 762, 775, 777 ff., 963, 966, 974, 1027, 1058, 1064, 1086 ff., 1097 f., 1114 f., 1138, 1154
Napoleonismus 1065, 1081
Nardini 298
Narses 643, 798
Nasoräer, Nazaräer 8183
Nation (allg. Morphologie) 688, 761–80, 1006, 1020, 1027 f., 1038 f., 1048; antik 765, 769; magischen Stils 636, 766–70, 801, 825, 950 f., 955
Nationalbewußtsein 775 ff.
Nationalökonomie 180, 741, 1145 f., 1176 f.
Nationalversammlung 1131
»Natur« (Gegs. Welt als Geschichte) 9 f., 77, 131 f., 138, 156, 185, 219, 579 ff.; antik und mag. 489
Natur, lebendige (Goethe) 35, 681, 75, 128
Natur und Geschichte 68, 73, 77, 127, 138, 206
»Naturalismus« 46
Naturerkenntnis (Gegs. Menschenkenntnis) 134, 136 f., 502 f., 511, 545, 551 ff., 884 ff., 1183 f.
Naturgesetz 127, 134, 502 ff.
Naturwissenschaft 200 f., 487 f., 884, 928 ff.
Nazzâm 321
Nebukadnezar 807
Negerstaat (Sklavenaufstand) 1093 f., 10961
Nehardea 798, 809, 812
Nemesis 169
nephesch 388, 399, 841, 888
Nero 174, 616, 717, 945, 1103 ff.
Nerva 681 f.
Nervaforum 255, 279
Nestorianer 271, 273, 294, 432, 491, 637, 643, 759, 770, 813, 837 f., 8601, 867, 873 f., 8742, 876, 878 f., 923
Nestorius 874
Neubrahmanismus 947
Neues Testament 639, 642, 818, 827, 834
Neumann, B. 366
Neuplatonismus 97, 321, 390, 842, 857, 861, 865
Neupythagoräer 321, 504, 803, 814, 857, 859, 865, 871
Newton 201, 29, 75, 95, 102, 105, 109, 124, 127, 134, 155, 162 ff., 206, 298, 305, 362, 367, 398, 454, 469, 491 f., 500 f., 504, 530 ff., 533 ff., 536 ff., 594 f., 1174
New York 45, 673, 685, 11271, 1167
Ngi-li 909
Nibelungen 478 f., 514, 788, 904
Nichtstand (Gegs. Stand, Stände) 1053, 1061, 1064, 1070, 1122
Nichtumkehrbarkeit 107, 127, 155 f., 170, 223, 543 f., 676, 1147
Nicolaus Cusanus 93, 95, 305, 949
Nietzsche 15, 32 ff., 34, 38 f., 41 ff., 49, 62 f., 68, 120, 126, 150, 206, 234, 246, 312, 317, 326, 332, 374, 377, 393, 4011, 403, 422, 432, 435 f., 441 f., 443, 445 f., 448 ff., 456, 462, 465 f., 4684,[1226] 469 f., 472–81, 495, 527, 569, 695, 727, 930, 981, 987
Nihilismus 450, 456 f., 790, 898
Nikaaufstand 10322
Nikäa, Konzil 2821, 322, 804, 873, 875, 1060, 1092
Nikephoros 1094
Nikias 1038
Nikolaus I., Papst 1022
Nildelta (kulturell) 658
Nirwana 15, 454, 458, 463, 937, 945
Nisibis 271, 797 f.
Nobilität, römische 1001, 1016 f., 1071, 1118, 1124
nomos 630 f.
Nomos Georgikos 1002
Nora 33, 451, 480, 681
Normannen 253, 255, 645, 670, 697, 706, 735, 747, 776, 968, 979, 985, 1153, 1173
Nornen 961
Northcliffe 1138, 1142
Notitia dignitatum 9931
Notwendigkeit (organ. und kausal) 9, 36, 55 f., 63 f., 80 f., 127, 154, 502 ff. (s.a. Freiheit)
Nürnberg 46, 288, 665
Nützlichkeitskult 202 f.
Null als Zahl 89, 231
Numa 237
numen 211, 382, 510, 515, 518, 522 ff., 528, 723 f., 883 ff., 929
νοῦς 398 ff., 838, 842, 872, 888, 936
Oberhaus (engl. Parlament) 1021
Objekt politischen Geschehens 1015 f., 1111, 1132
Occam 852, 925, 928
Ockeghem 296, 314
Odoaker 682, 1102
Odyssee 1024, 1031
Odysseus 263, 445, 906
Ödipus 169 f., 187, 190 f., 235, 408, 410, 412
Öffentliche Meinung 1059, 1133
Ölmalerei 299, 304, 308, 315, 319, 322 ff., 341, 345 ff., 357, 362 f. (s.a. Malerei)
Österreich 777, 1077
Oetinger 938
Offenbarung s. Auslegung
Offenbarung Joh. 790, 8142
Oken 392
Okkultismus 941, 944
Oktavian 787, 1085 (s.a. Augustus)
Oktavius 10362
Oldach 3472
Oldenbarneveldt 1043
Oldendorp 649
Oligarchie 614, 631, 1010, 10231, 1032 ff., 1039 f., 1050, 1055, 11051, 1132
Olivarez 1043, 1045
Olymp 239, 515, 518, 907, 935
Olympiadenrechnung 131, 173
Omar 933
Ommaijaden 150, 268, 9361, 9652, 1091
Oñate 1043
Onias 810
Oper 297, 363
Operation (mathem.) 116
Opfer und Gebet 239, 891, 802 f., 885, 889, 891
Ophelia 342
Opposition (engl. Parlament) 1075
Optimaten 1089, 1126
Orakel 173, 191, 847 f.
Oratorium 297
Orchester 84, 297, 3261
Orchomenos 176, 7001[1227]
Orden (relig.) 437, 803, 869 ff., 987
Ordensritter 968
Oresme, Nicolas v. 90, 99 f., 295, 358, 488, 928
Organismus (organ. Einheit im geschichtl. Bild) 12, 28 f., 35 f., 43, 55, 64, 66 f., 75, 140
Orgel 84, 509
Orgiasmus, orgiast. Kulte 301, 905
Origenes 278, 391, 444, 770, 813, 838, 846, 865, 8711, 9231
Orlando di Lasso 296, 415
Ornament und Imitation 246 ff., 252 ff., 274, 294 f., 369
Orphiker 900, 905, 924
Orphische Religion 684, 891, 900, 904 f., 923, 944, 992, 995, 1029, 1039
orrusta und orlog (Ernst und Schicksal, germ.) 1109
Orsini 998
os intermaxillare (Goethe) 141, 205
Osmanen 747 f., 754
Osrhoëne 605, 770, 869, 898
Ossian 312
Ostgoten 5861, 643, 706, 752, 762, 785
Othello 190, 407 f., 963
Othman 1091
Otto I., d. Gr. 192, 41
Owen 149
Oxenstierna 1043
Oxford, College 645, 1078
Pachelbel 284
Pacher 324
Pachomius 871
Pästum 303, 406
Paetus Thrasea 1105
Paine 10631
Paionios 336, 365
palatini 798
Paläontologie 591
Palenque 608
Palermo 274, 280
Palestrina 130, 283, 296, 314, 315, 351, 355, 415, 507
Paley 10631
Palladio 41, 534
Palma Vecchio 326
Palmyra 2714, 605, 863
Panamakanal 59
Pandekten 644 f., 647, 649, 651
panem et circenses 46, 464, 781, 1150
Panku 944
Pantheon (Bau) 97, 269, 273, 458
Panzerschiff 1087
Papias 8221
Papinian 639, 642, 812
Papsttum 776, 980, 995 ff., 1021
Paracelsus 491
Paradosis 838
Paraklet 835, 859, 867
Paralier 1039
Parallelenaxiom 114, 120, 2281
Park 1952, 310 f., 397
Parlamentarismus 1010, 1049, 1062 ff., 10741, 1075, 1078 ff., 1122, 11311, 1132
Parmenides 45, 58, 127, 496
Parsen 748, 8491, 949 f., 953, 1169, 10864
Parshva 931
Parsifal (Wagner) 149, 362, 374
Partei (Gegs. Stand, Gefolgschaft) 1053, 1121 ff., 1125 ff., 1132 ff.
Parteien, Ende der 1125 f.
Parteipolitik der kath. Kirche 11252
Parteipolitik, Stimmenfang 1134 f.
Parther 143, 758, 796, 811
Parwati 178
Parzen 961[1228]
Parzival 58, 89, 94, 101, 124, 164, 184, 4011, 403, 444, 505 f., 850, 885, 902, 931
Passah 803
Pataliputra 672, 683
Patina 327 f.
Patriarchen (byzant.) 854
Patrimonium Petri 997
Patriziat 923 f., 999 ff., 10231, 1032, 1053, 1071, 1126 (s.a. Plebs)
Paulikianer 335, 933, 950, 1093
Paulinisches Christentum 827 ff., 870, 875
Paulus (Apostel) 251, 321, 391, 4381, 455, 461, 520, 624, 810, 813, 8221, 824, 826–37, 841 f., 846, 870 ff., 875, 892, 10931
Paulus (Jurist) 639
Paulusbriefe 8264, 830
Pausanias (gr. Schriftsteller) 173, 897
Pausanias, König 632, 1002, 1053
Pazifismus 781, 955
Pehlewi 743, 758 f., 8081, 860, 866 f., 875
Peire Cardenal 924
Peisistratos 145, 1034, 1040, 1060
Pe-ki 1082, 1084
Pelagius 851
Pelasger 697, 748, 765
Pelham 10632
Peloponnesischer Krieg 529, 668, 1055, 1067
Penaten 660, 674
Penesten 968
Periander 1042
Perikles 12, 20, 79, 150, 176, 180, 268, 307, 3261, 344, 403 f., 445, 1047
Periodizität und Polarität 4, 11, 25, 43, 148, 559
Periöken 10242
Peripetie 263, 411 f., 448, 465
Peripteros 214, 2561, 272, 289
perpetuum mobile 929, 1187
Persephone 178, 905
Perser 585, 602, 605 f., 614, 622, 637, 645, 711, 743, 746, 752, 756 ff., 760, 767 ff., 795 f., 803 f., 8071, 824, 862, 866 ff., 880, 933, 950, 952, 1093, 11613
Perserkirche, pers. Religion 636, 758 f., 769, 800, 801, 810, 832, 868, 871, 874, 878, (s.a. Mazdaismus)
Persönlichkeit (abendl. Begriff) 331, 402, 405, 918, 1114
Person, juristische (mag. Kultur) 634 ff., 767
Person und Sache (antiker Begriff) 112, 624 f., 651, 654, 1175 f.
Perspektive 83, 91, 2191, 221, 306 f., 314 f., 318, 320 ff., 324, 362, 397, 400, 418, 424, 547
Pertinax 682
Perugino 322, 349, 358 f.
Pescenius Niger 616
Pessimismus (19. Jh.) 470, 475
Peter d. Gr. 221, 735, 788 f., 898
Petrarca 4, 19, 40, 149, 295, 328, 352, 924
Petrinismus 789 ff., 9721, 11814
Petronius 41
Petrus Damiani 912
Petrus Lombardus 918
Petrus Peregrinus 928, 1187
Pflanze und Tier 557 ff., 570, 660, 961 f., 1151 f. 1156, 1183; und Rasse 690, 696, 707 f.; und Beweglichkeit 714 f.; und Eigentum 983 f., (s.a. Freiheit und Verbundenheit, Kosmisches, Mikrokosmos)[1229]
Pflanzensäule, ägypt. 161, 262
Phallus 177, 235, 318, 342, 905
Pharisäer 813, 820, 826, 957
Pherekydes 904
Phidias 31, 62, 106, 124, 1731, 267, 290, 302, 314, 338, 3391, 342, 364 f., 458, 665, 11711
Phiditien 1024
Philipp II. 147, 193, 196, 268, 414, 1043, 1174
Philipp IV. 1043
Philipp de Vitry 2951
Philipp von Makedonien 151, 1069
Philippi 1086, 1090, 1179
Philo 321, 442, 828, 837 ff., 841 f., 844, 872
Philoktet 170, 408, 416
Philosophie, antik 943; ägypt. 928; indisch 16, 615; gotisch 393; des Barock 928; des 19. Jh. 472 ff., 479 ff.; Goethes 681, 128 f., 141, 205; und Morphologie 57 ff.; morpholog. Epochen der Philos. 63 f., 207 ff., 468 ff. (s.a. Mathematik)
Phiops 2603, 338
Phlogistontheorie Stahls 156, 491
Phöniker 88, 639, 770, 9081, 1153, 11613
Phratrien, Phylen 994, 999
Phrynichos 411
Physik 105, 156, 482 f., 486 f., 531, 538 ff.; Denkmethode der Physik 9, 204 f.
Physiognomik (Gegs. Systematik) 64, 69, 135 ff., 142, 155, 208 f., 286, 545, 549, 590, 703, 707 f., 727, 1108, 1147
Piero della Francesca 306, 310, 368
Pigalle 316
Pilatus 569, 820 f., 997, 1112, 11512
Pilatusfrage 569, 820 f., 997, 1112, 11512
Pindar 458, 891, 904
Pinselstrich 322 f.
Piombo, Seb. del 348
Pisano, Giov. 275, 304, 308, 336
Pistis sophia 8161
Pistis und Gnosis 838
Pitt 1075, 1112
Pittakos 630
Pi-yung 911, 995, 1002
Pizarro 751
Planck 493, 540, 5411
Plastik, absolute 364 f.; antike 150, 289 f., 331 ff., 354 f., 363 ff.; gotische 298, 303; der Renaissance 304 ff., 350 f., 352 ff.; des Barock 298 f., 315 f.
Plato 12, 18, 20, 31, 37, 381, 58, 63, 681, 76, 89 ff., 94 f., 97, 114, 124, 127, 133, 149, 161, 1722, 1731, 192, 207, 226, 3432, 388, 397, 453, 4684, 469, 506, 577, 621 ff., 740, 7661, 833, 857 f., 860, 867, 903, 905, 9141, 930, 946, 970, 1129, 11512
Plebejer, Plebs 6362, 991, 1002 ff., 1017, 1036, 1040, 1053 f., 1079 f., 11242
Plinius 2731, 345, 369, 549, 682
Plotin 75, 97, 110, 128, 150, 275, 278, 321, 391, 442, 491, 504, 744, 769 f., 797, 803, 838, 841, 853, 900
Plutarch 18, 391, 404, 10362, 10841
Plutokratie 1001, 1061
pneuma und psyche 229, 391, 399, 423, 623 f., 635, 841, 851 f., 861, 869 f., 897
Pönitentiale 9201
Pöppelmann 366
Pogrom 952[1230]
Poimandres 8161
point de vue 311, 547
Polis 192, 429, 625, 7661, 769, 777, 854, 965, 999, 1023, 1032 f., 1065 f., 1068 f., 1169
politeia 630 f.
Politik 976 ff., 1015, 1107 ff., 1116; innere und äußere 1119; persönliche 193, 1110; des Forums 1133 ff.; des Geldes 1131 f.
Politik, Theorie in der 1059 ff., 1076 f., 1127 ff.
Politik und Religion 699
Politik und Wirtschaft 1146
Pollaiulo 305 f.
Polybios 13, 680, 683, 1073
Polygnot 151, 192, 235, 285, 306, 315, 317, 363
Polykarp 861
Polyklet 37, 106, 151, 230, 290, 291, 298, 329, 3331, 338, 363 ff., 375, 380, 4121
Polykrates 1035, 1153
Polyphonie 257, 294 ff., 299, 308
Polytheismus, antiker 517 f., 520, 522
Pompejus 50, 579, 616, 672, 787, 1036, 1084 f., 1090, 1103, 1117, 1129, 1135 f., 11681
Pontifex maximus 804, 10345, 1070, 1135
Pope 329
Popularen 1089, 1126
Popularität s. Esoterik
populus Romanus 768, 1003, 1072, 11242 (s.a. Plebs)
Porphyrios 271, 488, 769 f., 813, 838, 8521, 853 f., 868, 872
Portrait 16, 18, 136, 330 ff. 337 ff., 344 ff., 369; antikes 339, 344 f., 369, 380, 408; chines. 332; mag.-arab. 280, 333, 335; ägypt. 16
Portugiesen 775
Porzellan 298, 11862
Poseidonios 390, 549, 860, 937
Positivismus 940, 944
Potentialtheorie Faradays 536
Potenz (mathematisch) 90, 99, 102
Poussin 284, 318, 363, 375
Prädestination 153, 184 f., 934
Prämonstratenser 663
Präraffaeliten 695
Prätor, Rechtsprechung 625 ff., 632, 641, 651; Entstehung des Amtes 1023, 1034 f.
Praxiteles 124, 291, 338, 343, 364 f., 379, 1046
Presse 667, 1061, 1063, 1119, 11362, 1137 ff., 1168
Priene 674
Priestertum, und Adel 515, 668, 739, 743, 901, 903, 925, 969 ff., 982, 986, 992, 995 f., 1003, 1006, 1012, 1039, 1060, 1122 f., 1150, 1155; und Gelehrsamkeit 986 ff., 1158; chines. 909, 995; faust. 995, 997; ind. 995; mag. 995
Priesterweihe, abendl. 648, 926
Priestley 10631
Prinz von Homburg 170
Prinzipat 616, 1028, 1089 f., 1103 f., 1144
Privatrecht 633, 650, 1036
Probus 1029
Proculianer 634, 986
Proklos 442, 857, 867 f., 872, 8743
Prokop 268, 798
Propheten, proph. Religion (israel., pers., chaldäisch) 758, 800, 805, 808, 815, 817, 820, 833, 838, 841, 844, 856, 860 f., 870, 896[1231]
Proportion und Funktion 115; und Perspektive 362
Proskriptionen, röm. 1090, 1137, 1170, 1181
Protagoras 397, 421, 455, 468, 503, 529, 748
Protestantismus 151, 926 f., 1121
Proudhon 479, 11512
provincia 1068 f.
Provinz 44 ff., 193, 672 f., 1036
Prozeß, physikal. 490, 500, 542; auf Geschichte übertragen 203
Prytanenamt 1023, 1031
Psellos 945
Pseudo-Clementinen 846, 864
Pseudomorphose 240, 271 ff., 784 ff., 800 ff., 814, 8242, 829, 835 ff., 843, 933, 11602
Psychologie (als Gegenphysik) 163, 381 ff., 409, 888
Ptah 663, 902
Ptolemäer 2443, 6021, 800, 1035, 1069, 11353
ptolemäisches System der Geschichtsbetrachtung 24
Ptolemäus, Astronom und Geograph 549, 986; ptolemäisches System 24, 93, 126
Puget 316
Pulcheria 1030
Pumbadita, Hochschule 488, 798
Punische Kriege 1482, 150, 429, 521, 581, 1001, 1016 f., 10471, 1073, 1082, 1088
Punktmenge 1211
Purcell 363
Puritanismus 151, 612, 878, 908, 930 ff., 938, 950, 956, 10403, 1043
Puvis de Chavannes 3711
Pygmalionsage 353, 3541
Pylon, ägypt. 2891, 335, 622
Pym 934
Pyramiden 150, 175, 242, 592, 622, 7503, 1018
Pyrenäenfrieden 1046 f.
Pyrrhus 50, 1071, 1088
Pythagoräer 84, 89, 95, 112, 124, 803, 904, 930, 986, 1050
Pythagoras 221, 54, 58 f., 77 f., 82, 86 f., 95, 101, 123, 151, 425, 4684, 469, 506, 8601, 861, 868, 885, 930, 932, 970, 1174
Quadratur des Kreises 111, 116
Quantentheorie 493, 540
Quantitäten, richtungslos 134
Quercia, della 308
Qesney 537
Quirinus 906, 1034
Rabbiner 639, 810, 825 f., 861, 951
Rabelais 3321
Radierung 360, 374
Räume, mehrdimensionale 120 f.
Raffael 146, 178, 284, 292, 296, 306, 314, 317, 337, 342, 348, 351, 356 ff., 534, 916
rah 845
Rahman 863
Rainald von Dassel 1026
Ramalegende 945
Ramses II. und III. 54, 61, 379, 428, 700, 7531, 1102, 1106
Ranke, L.v. 5, 30, 129, 611
Raskol, Raskolniken 898
Rasse 689 ff., 698 ff., 703 ff., 708 ff., 727, 730, 754 f., 973, 978, 1013, 1059, 1110, 1142, 1147, 1152
Rasseschönheit 706
»Rasseselbstmord« 683
Rationalismus 670, 908, 935 ff., 942, 10403, 1049, 1059, 1062, 1074, 1129, 1143, 1188, 1191
[1232] ratio scripta 647
Raubritter 1155
Raum 71, 78, 92, 109, 113, 120 f., 162 ff., 214 f., 217 f., 223 ff., 235, 396 f., 511; in der Kunst 78, 230, 234 f., 395 f. (s.a. Zeit)
Ravenna 98, 258, 267, 273, 280, 659
Rayski 3472
Recht 986, 1026; und Macht 630, 1011; und Wirtschaft 630, 650 ff., 1175; und Sitte 1008; und Geld 1193 f.; ägypt. 6341; babylon. 645; chines. 6341; antik. 624 ff., 632 ff.; arab.-mag. 634 ff., 639 ff., 642; german. 644 ff.; abendl. 644 ff., 647 f.
Rechtswissenschaft, röm. 626, 633; abendl. 651 f.
Reformation 45, 150, 607, 665, 732, 862, 880, 901, 922 ff., 953, 10403, 1138
Reformchinesen 955
Reger 720
Relativitätstheorie 1621, 540 f., 550
Relief., ägypt. 243; antik. 236
Religion, allg. 458 ff., 571, 724, 815, 821 ff., 854, 880 ff., 893, 1113, 1183
Religion, abendl. 911 ff.; ägypt. 8961, 900, 902; antik. 89, 517 ff., 527 ff., 625, 799 ff., 896 ff., 902 ff., 1039 f.; arab.-mag. 799 ff., 841 ff., 862, 868 f.; assyr.-babylon. 769, 806, 810; chines. 625, 908 ff.; etrusk. 9061; Fellachenrel. 937, 947 ff.; primitiv. 894 ff.; röm. 517 ff.; russ. 898, 9211, 11814
Religionsgeschichte (Morphologie) 894 ff.
»Religiosität, zweite« 145, 488, 530, 548, 941 ff., 946, 10403, 1107, 1130
Rembrandt 31, 110, 127, 139, 151, 170, 183, 235, 238, 241, 284 ff., 292, 302, 309, 314, 316, 319, 325 ff., 337, 339 f., 345, 347 f., 358, 360, 363, 368 ff., 372 ff., 380, 382, 409, 665, 921, 1189
Renaissance 150, 290 f., 296, 300 ff., 348–53, 355, 357–60, 608, 621, 776, 916 ff., 918, 924, 999; math. 97; jur. 646; karoling. 657; rass. 697, 7061, 711
Renoir 376
Republik der Gegenwart 1076
Re-Religion 900 ff., 923, 997
Resain 798
Resch galuta 640, 770, 809, 811, 854
responsa 639
Retz, Kardinal 1045
Revolution, bürgerl. 742, 1056 ff., 10961, 1118; ägypt. 1095 ff.; antik. 1065 ff.; arab. 1090 ff.; deutsch 577, 10581, 1118, 1131; engl. 1058, 1074 f., 1125; franz. 193, 577, 683, 778, 953, 1000, 10121, 1013, 1040 f., 1047, 10571, 1058, 1074, 1086, 1118, 1125, 1131, 1138
Retzius 709
rex sacrorum 1024, 10345
Rhetorik 48, 1133, 1136, 1139
rhetrai 630 f.
Rhodes, Cecil 5, 51 ff., 445, 447, 1016, 1106, 1135, 1154 f.
Richard III. 413
Richard Löwenherz 1022
Richelieu 446, 603, 10171, 1042 ff., 1060, 1065
Richter 625 ff., 651 f.
richtig und falsch 128 ff., 156
[1233] Richtung (Gegs. Ausdehnung) 73, 76, 107 f., 134, 153, 158 f., 199, 211, 223, 249, 563 (s.a. Takt, Spannung, Schicksal)
Riemann 83, 94, 99, 120, 124, 164, 407, 539
Riemenschneider 346
Rigveda 150
Ritterzeit, arab. 794 ff.
Robert der Teufel 1020
Robespierre 182, 194, 579, 1056, 1064 ff., 1105, 1112, 11201, 1141
Rodbertus 1064
Rodin 316
Römer 612, 625, 819 f., 848, 954, 959, 1084, 11613
Römertum 36, 44, 49 f., 61, 755
Römisches Imperium 643, 869, 878, 946, 1006, 1035, 1089
Röm. Recht 624 ff., 645, 649, 767, 798, 1175
Roger II. 1173
Rokoko 279, 298 f., 365 f., 664, 695, 703, 1080, 1086
Roland, Madame 1134
Rolandslied 514 f., 904
Romanos 1094
Romanow 788 f.
Romantik, Romantiker 38, 145, 325, 3541, 372 ff., 392, 720, 776, 1056
Roosevelt 683
Rore, de 304, 324, 326
Rosenkranz 912
Rosselino 348
Rossini 3432, 377
Rot 317 f., 325
Rottmann 372
Rousseau 46, 184, 188, 195, 1961, 267, 371, 446, 451, 463, 466, 473, 527, 577, 908, 937, 1027, 1049, 1064, 1092, 1127 f.
ruach 387, 399, 839, 841 f., 888
Rubens 269, 327, 3321, 346 f., 356, 372 f., 380, 534
Ruinen 328 f.
Rundbogen und Säule 278 f., 304, 307, 352
Runen 162
Runge 372
Rurik 788, 985
Russentum 221, 31, 394 f., 610, 659, 704, 761, 788 ff., 898 f., 9211, 929, 957, 9721, 990, 1006, 11814, 11901
Rutherford 492, 541
Rutilius Rufus 11372
Ruysdael 318, 363
Saba, Sabäer 301, 2711, 2722, 287, 637, 738, 767 f., 786, 795, 811, 839, 848, 869
Sabattfeier 808
Sabazios 800
Sabinianer 634, 986
Sacharja 808
Sachenrecht 625, 650 ff.
Sachsen 748 f., 760
Sachsenspiegel 626, 629, 635, 646
Sadduzäer 813
Säule 161, 214, 256, 262, 264, 277, 2903; dorische 11, 235, 395 (s.a. Rundbogen)
Säulenheilige 870
Sahu-rê 2431, 2603, 262
Saint Simon, Graf (Sozialist) 1064
Saint Simon, Herzog 764, 10021
Sakramente 235, 438, 648, 803, 851, 866, 918 ff., 935
Salier 432, 776, 1034
Salomo 813, 8161, 842, 861
Salomon Maimon 957
Salomonischer Tempel 659
Samarra 674, 6751, 683[1234]
Sammler (abendl. Typ) 19
Samuel von El Hira 796
Sandzahl (Archimedes) 93
Sangallo 352
Sankara 947
Sankhyalehre 4511, 455, 939
sansara 938
Saoshyant 823, 831, 8351, 867
Sarapion 870
Sarapiskult 522, 941
Sarden 753
Sargon 601, 757
Sarkophag 176
Sassaniden 848, 9652, 9931, 1029 f., 1090
Sassanidenreich 98, 275, 600, 605, 637, 759, 786, 794 f., 869, 933, 991, 996, 1017
Satz 206, 723, 725, 731
Savelli 998
Savonarola 301, 421, 444, 623, 916, 922 ff., 10322
Scaevola, M. (Jurist) 633
Scarlatti 2821
Schachtgräber 176
Schadow 695
Schädelform 696, 705, 709 f.
Schah (mag. Herrschertyp) 1029
Schamir Juharisch 795
Schang-Dynastie 6011, 602 f., 909, 1006, 10302
Schapur I. 865 f.
Schapur II. 866
Scharnhorst 1961
Scheich ül Islam 854
Schelling 392, 469, 474, 622
Schi 603, 1083 (s.a. Hoang-ti)
Schicksal (Gegs. Kausalität) 9, 35, 69, 152 f., 199, 206, 211, 248, 500, 544, 546, 574, 684, 693, 883, 961, 989, 1148 (s.a. Richtung, Zeit)
Schicksalsidee, antik und abendl. 152 f., 169 f., 185 ff., 190 f.
Schicksalstragödie, antik 192
Schicksal und Zufall 128, 181 ff., 194
Schießpulver 357, 428, 11862
Schi Hoang-ti s. Hoang-ti
Schiiten 769, 8451, 957, 1092
Schi-king 909, 995
Schinkel 695
Schirazi 956
Schlagworte, polit. 1060 f., 1128, 1137
Schliemann 19
Schlüter 316, 366
Schmiede (Zunft) 1159
schön und häßlich 249
Scholastik 295, 387, 468, 618, 647, 652, 763, 794, 798, 813, 837, 860, 901, 905, 914, 925, 928, 938, 1141; arab. 798, 837, 851, 864
Schongauer 324
Schopenhauer 9, 32 f., 39, 63, 91, 164, 393, 436, 449, 453 f., 469, 471, 473, 475, 479, 987
Schrift 162, 608, 685, 692, 714, 737 ff., 740 ff., 748 f.; chines. 604; mag. 738, 855; Ornamentik 2501, 2533, 740
Schriftsprache 732, 739, 742, 745
Schütz, Heinr. 283, 363, 415, 508, 695
Schuiski 789
Schu-king 909
Schulchan Aruch 956
Schule, allg. 718 f.; antik (philosoph., ärztl.) 986 f.
Schwabenspiegel 646
Scipionen 48, 180, 255, 577, 1069, 1073 f., 1084, 1089, 1099, 11044, 1126[1235]
Scott, Sir Walter 129
Sedan 49, 777, 966
Seelenkörper und Seelenraum, antik und abendl. 386 ff.; Seelenteile, antik, Seelensubstanz, mag., Seelenkräfte, abendl. 389 f., 888 f.
Seelensteine 8411
Seele und Welt 72, 211 f.; Seele als Idee eines Daseins 153; der Kultur 74; Seelenbild 382 ff., 386 f., 389 f.; ägypt. 241, 9101; chines. 910; antik-apollin. 155, 234, 240 f., 388 ff., 888; mag.-arab. 390, 888; abendl.-faust. 234, 238 f., 335; russ. 394 (s.a. Stil, Geist)
»Seevölker« 682, 687, 710, 751 ff., 760, 765
Segelschiffahrt 428
Sehnsucht s. Weltangst
Sekten 1127
Selene 1921
Seleukiden 2521, 760, 769, 789, 806, 848, 1069
Seleukos 92
Se-ma-tsien 1082, 10841, 11292
Semper 284
Senat, röm. 631, 634, 1052 ff., 1070 f., 1103 ff., 1124, 1137
Seneca 181, 46, 213, 406, 945
Senior Salman 951
Sensualismus 4511, 455, 473
Septimius Severus 523, 602, 616, 659, 794, 798, 1102
Serben 7501
Serenos 85
Sertorius 10971
Servet 927
Sesostris I. 110, 267, 1041
Sesostris III. 267, 1041, 1095
Sethos I. 614
Seuse, Heinr. 917
Sextus Pompejus 10971
Sexualprobleme 202 f.
Sezessionskrieg, amerik. 673, 754, 1001, 1087, 11723
Sforza 350
sfumato (Lionardo) 307, 356
Shaftesbury 195, 7661, 10631
Shakespeare 1833, 186, 188, 191, 204, 263, 283, 330, 373, 409, 413, 415 f., 418, 443, 454, 508, 777, 931, 11052, 1139
Shaw, Bernard 48, 441, 447, 454, 462, 470, 472, 474–81, 680, 11532, 11671
Sheridan 1074
Shiva 945, 947
sibyllin. Bücher 8563
Siebenjähr. Krieg 585
Sieyès 1011
Signorelli 285, 309, 312, 346, 348, 356, 543, 917
Sikuler 753
Simone Martini 303
Simplikios 860
Sinuhet 1041
Sitte und Moral 4341, 702, 890 ff., 981 f., 1007, 1150
Situationsdrama (Gegs. Charakterdrama) 170
Skalden 514, 744, 994
Skeptizismus 63, 552, 939, 952, 948
Sklaven, Sklaverei 49, 625 f., 654, 7561, 765, 9921, 10702, 1089, 11242, 11293, 11593, 1160, 1168, 1171 ff., 1184
Sklavenaufstand im Irak 1093 f., 10961
Skopas 338, 346, 365
Skopzen 898
Sluter 336
Smith, Adam 537, 986, 1146[1236]
Soferim 810
Sohar 845
Sokrates 18, 46, 443, 448, 450, 4511, 464, 527, 529, 8851, 902, 936 f., 939 f., 943
Sol 145, 522, 770, 800, 869
Soldatenkaiser 602, 977
Solon 17, 6271, 629, 643, 648, 762, 904, 1011
soma 112, 169, 174, 225, 235, 289 f., 330, 409, 624 f., 765, 843 f., 891, 1037
Sonate 297, 363
Sonnengesang des hl. Franz 915
Sophisten 4511, 577, 939, 943, 1084, 1127
Sophokles 11, 33, 146, 169, 1833, 344, 378, 406 f., 412, 425, 442, 522, 685, 740
Sophrosyne 263, 3521, 389, 400
Sorel 10571
Sorge (ägypt., abendl. Urgefühl) 16, 177 ff., 341, 442, 1006 f.
Sowjetrußland 1016, 1146
Sozialdrama 203
Sozialismus, ethischer 180, 435, 442, 448 f., 455 ff., 462–66, 471, 476; polit. 614, 650, 955, 986, 1079, 1129, 1143, 1147, 1193
Spannung 73, 495, 559, 840 f. (s.a. Takt)
Spartakus 1093, 10961
Spartiaten 747, 1024, 1067
Spencer 938
spenta mainyu 844, 855, 872
Sphairos 1129
Spinoza 391, 533, 838, 852 f., 874, 951, 956
Spitzweg 325
Sport 49 f., 678
Sprache 3851, 689 ff., 712 ff., 722 f., 730 ff., 741 ff., 10511 (s.a. Kultursprachen, Wortsprache)
Sprache und Sprechen 248, 691, 694 ff., 704 ff., 717, 742 ff.
Staat 174, 179, 1005 ff., 1025 f.
Staatsmann 1107 ff., 1112 ff., 1118 ff., 1155
Staat und Kirche 854
Stabat mater 303, 922
Stadt, symbol. Anlage 250, 312, 451, 660 f., 672 ff.
Stadt, Wesen der 660 ff., 673 f., 675 ff., 762 f., 998 ff., 1032, 1035, 1038, 1121, 1157, 1162 (s.a. Dorf., Markt, Weltstadt)
Stadtmensch 45, 661, 670, 677 ff., 998 ff., 1008
Ständestaat 1026, 1031, 1034, 1038, 1120
Stände und Staat 988 ff., 1006, 1009 ff., 1011–19, 1025 ff., 1038 f., 1055 (s.a. Urstände, Adel, Priestertum, Bauerntum, Bürgertum)
Stahl 491
Stamitz 230, 298, 365
Stand 964, 966 ff., 990, 1120 ff., 1157 f. (s.a. Faktion, Nichtstand, Partei)
Standesideale (Gegs. Berufsinteresse) 980, 1121
Statik, physikal. 20, 105, 489, 499
Statik und Dynamik, antik und abendl. 234 f., 389, 404, 533 f.
Statistik 131, 544
Statue 78, 229, 236, 289 ff., 332 f., 338 f.
Stein, Frhr. v. 1167
Steinbau (als Symbol) 16, 241 ff., 251, 673
Stendhal 373, 409[1237]
Stenographie 741
Stiertafel, ägypt. 259
Stifel 2321
Stil 146, 258 ff., 284, 595; und Geschmack 658, 702; und Kunstgewerbe 378; Stilgeschichte 258 ff., 664 ff., 684, 702
Stil der Seele 79, 146, 265; des Erkennens 81, 83, 163, 392, 400, 467 f., 495 f.; der Geschichte 188, 191 f.; der Mathematik 83; der Moral 437, 439 ff.; der Wirtschaft 1146, 1156 f.
Stirner 441, 471
Stoa 442, 449, 454, 458, 461, 839, 848, 943 f., 948, 986
Stoff und Form 230, 355, 841, 1175
Stoizismus 44, 46, 49, 63, 150, 180, 403, 443, 449 ff., 455 ff., 463, 466, 471, 526, 614, 911, 937, 1020, 1084, 1104, 11293
Storm 408
Straßenbild, Symbolik des 312
Strindberg 33, 451, 48, 441, 450, 480
Stuart 10101, 1043, 1047
Suezkanal 59 f., 429
Sufismus 297, 769, 788, 838, 853, 938, 950, 956
Suhrawardi 321
Suite 363
Sulla 181, 616, 787, 943, 1084 f., 1090, 1095, 1105, 1112, 1134, 1137, 1170
Sultanat 1092, 1094
Sumer 601
Sumerer 711, 737
Sunga-Dynastie 604
Sunna 933
Sun-tse 10823, 10842
Sura 798
Su-tsin 1082, 1084
Swedenborg 938, 950
Sylvester II., Papst s. Gerbert
Symbol 4, 161, 19, 47, 57, 64, 69, 75 f., 76, 83, 109, 122, 136, 148, 153, 186, 211, 225, 248 f., 251, 331, 369, 430, 484, 486, 512, 774 f., 1077
Symbolik, universelle 43, 64, 70, 113, 210 ff., 331
Synagoge 270 f., 2741, 812, 814, 868
Synedrion 811, 826, 834, 848
Synesios 867
Synkretismus 271, 636, 769, 800 ff., 831, 837 f., 854, 869, 877, 909, 944
synkretist. Kirche 635 f., 801, 827
»Synode des Antichrist« (Rußland, 1667) 898
Synoikismos 675, 765, 999, 1033 ff., 1053
syrisch-röm. Rechtsbuch 629, 638, 644
System, systematisch 135 f., 155 ff., 163 f., 207, 498 f., 545, 693 (s.a. Physiognomik)
Szenenwechsel 418
Tabu 109 f., 161, 167, 693 ff., 699 701, 716, 885, 903, 981, 986, 1156 (s.a. Totem)
Tacitus 13, 15, 173, 612, 631, 727, 847, 1036, 11053
Tai-dsung 879
Takt, kosmischer 147, 559, 577, 727, 892, 966, 976 f., 979, 1014, 1059, 1115, 1147; physiognom. 152, 246, 611, 712; und Spannung 563, 575, 677, 692 f., 971
Talleyrand 267, 583, 10171, 1117
Talmud 390, 392, 504, 605, 637,[1238] 640, 643, 769, 8091, 810, 827, 837, 8521, 856, 8582, 859, 866, 8702, 879 f., 9061, 949, 951, 956
Tammany Hall 11271
Tannaim 639 f., 810, 827, 864 f.
Tanvasar 865 f.
Tanz 247
tao 19, 244, 910 f., 936, 994 ff.
Taoismus 782, 9091, 911, 936 ff., 944, 947 f., 1082, 1099, 11052, 1127
Targum 864
Tarquinier 14, 632, 906, 1024, 1034, 1040, 1051 f.
Tartaren 788, 952
Tartini 298, 3541
Tasso (Goethe) 170, 416
Tat, Tätigkeit 402, 4041, 436
Tatsachenmenschen 132, 447, 575, 1112
Tatsachenphilosophie (der Spätzeit) 49
Tatsachen und Wahrheiten 185, 485 f., 569, 742, 820 f., 884, 1001, 1008 f., 1014 f., 1060, 1109, 1184
Taufe 215, 637, 648, 766, 803, 859, 861, 918 f., 926, 11814 (s.a. Buße, Gnade)
Tausch 670, 1161 ff., 1182
Technik 606, 730, 885, 928, 1086; des Krieges 1086 ff. (s.a. Theorie; vgl. Maschine, Ingenieur)
Teiresias 237, 903, 992
Telegraph 1087
Telemach 1031, 1121
Teleologie 157
temenos 2373, 975
Tempel 229, 899
templum 237
Tempo und Dauer 147 f., 976 (s.a. Habitus)
Tenochtitlan 607, 609, 666, 673 f.
Teresia, Heilige 444, 850
Terpander 288
Tertullian 639, 796, 835, 838, 8511, 865, 8671, 9231
Teufel, Teufelskult 240, 399, 8455, 912 ff., 926, 931
Teufelsliteratur, protestant. 926
Teutonen 760, 1096
Teocalli 606
Tezcuco 633, 673
Thales 468, 487
Thaletas 288
Theben 668, 672
themis 1026 f.
Themistokles 11, 38, 146, 191, 445
Theoderich 602, 659, 1106
Theodor von Studion 1092, 1122
Theodosius 647, 1030
Theodot 813
Theognis 1035
Theokrit 458, 720
Theorie, naturwiss. 131, 482 ff., 489, 491, 507, 519 (s.a. Arbeitshypothese)
Theorie und Technik 507 f., 543 f., 884 ff., 928, 1159, 1183 f.
Theotokos 178, 342, 813, 8742
Thermodynamik 4861, 493, 542
Thersites 982
Theseus 909, 993
thesmoi 630
Thespis 411, 416
Thiniten 2521, 762, 8961, 901, 1006
Thoma, Hans 372
Thomas (Apostelgeschichte) 866
Thomas von Aquino 26, 184, 394, 506, 744, 916, 918
Thomas von Celano 904
Thomasakten 8352, 846, 864, 8661[1239]
Thorwaldsen 316
Thoutreligion 900
Thukydides 12 f., 173, 581
Thurioi 674, 932
Thutmes 2491
Thutmosis 19, 126
Tiberius 146, 182, 529, 762, 815, 1094, 1103, 1154
Tiefenerlebnis 218 f., 221, 233, 386, 495 f., 511, 724
tief und flach 129, 11844
tien-hia 1021
Tien-tse 954
Tiepolo 363, 375
Tiergötter 896 f.
tiers 1000, 1002 f., 1013, 1075, 1123, 1158 (s.a. Bürgertum)
Tiglat Pileser 757
Tilly 1044
Tintoretto 269, 308
Tippo Sahib 196
Tirans 176, 700, 754, 762, 795
Tirso da Molina 414
Titel (Götter) 523
Titus 804
Tizian 145, 284, 292, 299, 312 f., 315, 323, 326 f., 347, 352, 360, 368
Tlaskalaner 612
Tod 160, 165, 574 f., 974, 1148; und Gewordenes 73; und Zahl 94; und Raum 214, 241, 880 f., 986; und Moral 892 f.
Töne 284
Togrulbek 1095
Toleranz 437, 527 ff., 802
Tolstoi 221, 33, 215, 395, 791 ff., 823, 898, 11814
τὸμήὄν 86, 227, 256
Topinard 705
Tora 639, 810, 834, 856 ff., 862, 949; geheime 858
Tories 1049, 10741, 1091, 1125
Torpedo 1087
Torso 329
Totem und Tabu 167, 693 ff., 699, 701, 885, 903, 981, 1156 (s.a. Tabu)
Totenbuch 8171
Tours und Poitiers 788
Townshend 10492
Tracht als Symbol 211
Tradition 976 f., 1008, 1014, 1017, 1056, 1076 f., 1101, 1115 f., 1121, 11323
Tragik 170, 1833, 186 f., 407 f., 415, 561
Tragödie, griech. und abendl. 264, 406 ff., 411 ff., 415 f.; des Seneca 181, 406
Trajan 54, 273, 279, 523, 604, 634, 682, 796, 949, 1102
Tramilen 753
Transformation 115, 123
Trdat 869
Tribonian 642
Tribunat 631, 634, 1002, 1011, 1040, 1049, 1052 ff., 10801, 1089 f., 1104, 1124, 11332, 1143
Tribus 994, 1002 f., 1036 f., 1052, 1070, 1072, 11031, 11242
Tridentiner Konzil 193, 319, 444, 879 f.
Tripertita des Aelius Paetus 633
Tristan 181, 239; Oper 283, 362, 374, 409, 509
Triumvirn 1035, 1069, 1095
Trojanischer Krieg 131, 585, 668, 904, 972
Trotzki 1106
Troubadour 144, 718, 744, 796, 924
Tschandragupta 968
Tschang-lu 947, 994
[1240] tschan-kuo 1081, 1088
Tscharvakalehre 681
Tschudra 953, 967 f., 990, 1004
tschun-tsiu 1047, 1088
Tseng 10304
Tsin 52, 600, 603, 761, 782, 1014, 10811, 1082 f., 1090, 1129
Tsu 761, 1014
Tudor 649, 1032, 1049
Türken 606, 710, 748, 954, 1094 f.
Tugend als Wissen 937
Tung Tschung-schu 10212
Turfanfunde 8163, 867
Turenne 1045
Turgot 537, 10741
Turscha s. Etrusker
Tyche 169, 190, 935, 1035
Tyrannis 151, 614, 6311, 1013, 10231, 1039 ff., 1050, 1052 f., 1054, 1065, 1083, 1121
Tyrannis, Zweite 1047, 1052, 1056, 1058, 1065 f., 1086, 1170
Udjein 672
Übermensch (Nietzsche) 476
Uhde 3711
Uhland 796
Uhr 19 f., 172, 174 f., 547, 11861; ägypt., babylon. 20, 172, 175, 11861; griech. 20, 1722; ind. 174; deutsch 191, 175, 547; Räder-, Taschen-, Turmuhr 191, 175; Sonnen-, Wasseruhren 20, 172, 1722, 175, 1751
Uiguren 878
Ulema 639
Ulpian 639, 770, 812
Umwelt 80, 131 (s.a. Makrokosmos)
Unam sanctam (Bulle von Bonifaz VIII.) 1025
Undershaft (Shaw) 478, 11532
Unfehlbarkeit des Papstes 623; des mag. consensus 854
Unfruchtbarkeit 679 ff., 683
Ungläubige (mag. Kultur) 637, 759, 771, 809, 811, 825, 859, 932, 967
Unio mystica 900
Unsterblichkeit 1762, 394, 624
Unterhaus (engl.) 1021, 1032, 1125
Unternehmer 1150, 1153 f., 1190
Unterscheidungsorgane 560
Uran-Atome 546
Urchristen(tum) 4571, 793, 8163, 823, 827, 957
Urgefühle 107 f.
Uriel Acosta 951
»Urmarkus« 8301
Urpflanze Goethes 141
Urphänomen 1311, 140 f., 1501, 152, 158, 185, 315
Ursache haben (Gegs. Vergangenheit) 198
Urstände 668, 901, 969 ff. 1020, 1122, 11231, 1155, 1158 (s.a. Stände, Stand)
Ursymbol 226 ff., 233 f., 331, 361, 900, 992; ägypt. (Weg) 242 ff., 255; antik (Einzelkörper) 228 ff., 256; magisch (Welthöhle) 847 f.; abendl. (unendl. Raum) 227 ff., 255 f., 310; russ. (Ebene) 259, 394 f.
Urvölker 759, 762 (s.a. Volk)
Urworte 153, 382, 692, 732, 735
Uxmal 608, 673
Valentinian 642, 861
Valentinus 865, 872
Valmy (Schlacht) 35, 197, 1138
Vandalen 697
van der Weyden, Rogier 305[1241]
van Dyck 323
van Eyck 348, 395
van Gent, Justus 305
van Goyen 285, 369, 373
Varro 14, 506, 848
Varus 603, 682, 748, 1171
Vasari 247, 916
Vasco da Gama 430
Veda 734, 744, 923, 994
Vedanta 449, 453
Vegetarismus 462
Vektor 397; Vektoranalysis 162; Vektorenrechnung 122
Velasquez 193, 292, 323, 347, 363, 372, 458
Vellejus Paterculus 265
Vendémiaire, dreizehnter 1058
Vendidad 813, 866, 956
Verbrennungstheorie (Lavoisier) 492
Verbum 728 f.
Verfassung, in Verf. sein 1005, 1015 ff., 1034, 1076 f., 1119, 1123 f., 11331
Vergänglichkeit 216 ff.
Vergangenheit 73, 198 f., 214 f., 248, 499 f.
Vergennes 1057
Vergleich, histor. 4 ff., 35, 75 (s.a. Homologie, Gleichzeitigkeit)
Verismus 345
Verkehr 11583, 1189
Verlaine 312
Vermeer 285, 325, 327, 363
Vermögen und Besitz 1165, 1167
Vernunft und Verstand 570 f., 935 f.
Veronese, Paolo 310, 326
Verrocchio 288, 304, 306, 348
Versailler Frieden 1088
Verstehen 565 f., 881 ff.
Vespasian 676, 812
Vespucci, Amerigo 754
Vesta 660, 673, 1028, 1149
Vestalinnen 1034
Viadana 297
Vieta 97
Vignola 118, 193, 254, 401, 531, 534
Villanovagräber 11612
Vindex 616
Violett 318
Vischer, Peter 288
Vischnu 945, 947
Vitruv 264
Völkerbund 52, 1082, 1099
Völkernamen 747 f.
Völkerrecht 626, 1011
Völkerstraßen 7955
Völkerwanderungen 142 ff., 1442, 749 ff.
Völuspa 238, 514, 547, 9523
Vohu mano 8351, 855, 867, 872
Volk (Urvolk, Kulturvolk, Fellachenvolk) 688, 746 ff., 754 ff., 759 ff., 767, 1006 f., 1108 f.
Volkssage 514 ff., 926
Vollendung 73, 141, 160
Voltaire 89, 1861, 195, 577, 935
Vorkonfuzianische Philosophie 902
Vorsokratiker 58, 227, 902, 905
Vries, de 5911
Wachsein (Gegs. Dasein) 214 f., 223, 563, 567, 572, 579, 618 f., 715 f., 923
Wachseinsverbindungen 689 f., 715 f.
Wagner, Richard 48 f., 67, 130, 149 f., 286 f., 287, 315, 362, 368, 374 ff., 420, 449, 456, 458, 466, 475 f., 478, 480 f., 549
Wahlrecht 1061, 11031, 1119, 1143
[1242] Wahrheit (Gegs. Tatsache) 569 ff., 720, 730, 884, 893 f., 1139
Wald und Dom 508
Walhall 238 ff., 515 f., 518
Wallenstein 150, 191, 585, 603, 798, 1042 ff., 1065
Walpole 10492
Walther von der Vogelweide 416, 796, 903
Wang (Titel-König) 946, 1030
Wang-dscheng (Hoang-ti) 603, 1083, 1090
Wang-hü 52
Ware (Gegs. Gut) 1162, 1164, 11761
Washington (Stadt) 151, 675
Wasmann 3472, 372
Watteau 145, 1952, 268, 283, 299, 318, 3261, 327, 363, 373
Wehrpflicht, allg. 1086, 1098
Weib und Geschichte 179, 341, 912, 961 ff., 1148 f.
Weierstraß 83, 165
Weininger 480, 957
Weißenberg 768
Wei-yang 1084
Wellington 1067
Welser 1001
Welt als Geschichte (Gegs. Natur) 7, 10, 34 f., 153, 383, 498, 579 ff., 1004 f., 1194
Weltangst 108 f., 127, 160, 215, 574, 723, 880, 1152
Weltangst und Weltsehnsucht 107 ff., 154, 815
Weltanschauung 74, 153, 216 f., 225 f., 575, 849, 936
Weltausstellung 61
Weltbild s. Welt als Geschichte, Weltgeschichte, »Natur«, lebendige Natur
Weltblick 26, 36
Weltende 25, 545, 547, 865
Weltfrieden 782, 1106, 1110
Weltgefühl 92, 213, 225, 526; mag. 24, 585 f.
Weltgeschichte 3, 20 ff., 34 f., 97, 126, 139, 465, 661, 667, 1194; faust.-abendl. 586 f.; mag. 24, 585 f., 849; kopernikan. Betrachtung 24, 126
Welthaftigkeit 212
Welthöhle (mag.) 92 f., 225, 270, 526, 835, 840 ff., 854
Weltkrieg 36, 65, 67, 1482, 151, 589, 669, 1079, 1098, 1126, 1130, 11391, 1146, 1176
Weltliteratur 684
Weltmonarchie 432
Weltraum, unendl. 110
Weltschöpfungssagen 8101, 859
Weltstadt 37, 44 f., 146, 451, 659, 666 f., 672 ff., 763, 780, 1101 (s.a. Provinz)
Welt(stadt)wirtschaft 1157, 1166
Weltsystem des Aristarch 92 f., 181; des Kopernikus 92 f., 126, 181, 425 f., 9211; des Ptolemäus 93, 126
Wenzel II., König 1025
Wert, wirtschaftl. 1161, 1163, 1167 f.
Werther 18, 136, 149, 190, 3541, 407, 416
Wertpapiere 1175
Wesley 938
Westgoten 602, 643, 760, 772, 776, 972, 1006
Westminsterkatechismus 852, 931
Whigs 1049, 10632, 1075, 1091, 1125
Wiclif 923
Wiedertäufer 880[1243]
Wiener Kongreß 193, 1047, 11791
Wikinger 586, 687, 428, 1020, 1106, 1144, 1153
Wilhelm von England 1019
Wilhelm von Oranien 1049
Willaert 304, 326
Wille 384 f., 393 ff., 398 ff., 402, 409, 436, 463 f., 475 f., 532, 9211
Willensfreiheit 183 f., 850 ff., 917 f., 9211
Wille zur Macht 120
Wilson 1154
Winckelmann 381, 265, 3391
Winkelfunktionen 101
»Wir« 754, 843, 982
Wirklichkeit 122, 127, 212, 230
Wirtschaft 989, 1000, 1145 ff., 1150 f.; erobernde 1153, 1156; erzeugende 1153, 1158, 1185; russische 11814; verarbeitende s. Technik
Wirtschaftsgeschichte 1145 ff., 1156
Wirtschaftsorganisation 1180 f.
Wissen 160 f., 224, 486, 569 ff., 583, 886 f.
Wissenschaft 486, 670, 927 ff., 989, 1000; Zukunft der abendl. 547 ff.
Wladimir 788
Wolfram von Eschenbach 185, 239, 2771, 314, 409, 416, 509, 903
Wolkenmalerei, abendl. 309 f.
Wollen und Denken 76, 165 f., 2821, 385, 394, 721 ff.
»Wort Gottes« 855 ff.
Wortsprache 109, 565 f., 712 ff., 721 ff., 725 ff., 731 ff., 737, 1184
Wu 1088
Wullenweber 1153
Wu-ti 604, 1102
Xenophanes 903
Xenophon 1064
Xerxes 757 f.
Yang-dschu 63, 939
Yang und yin 910
Yankee 696
Yoga 453
York s. Lancaster
Zaddikismus 957
Zahl, Wesen 75 ff., 164, 483 f., 552, 885, 1184; indische 89, 231; antike 20, 77, 84 ff., 89 f.; arab.-mag. 96, 98; abendl. 86 ff., 90, 99, 100 ff., 103 ff., 117 f.; chronolog. (Gegs. mathem.) 7, 76, 131, 164, 199, 5461; imaginäre und komplexe 105 f.; irrationale 87 f., 104; natürliche 87; negative 89
Zahlenkontinuum 104
Zahlkörper 105
Zaleukos 629
Zama 50, 788, 1089
Zarathustra 435, 758 f., 805 ff., 808 f., 833, 843, 856, 861, 863, 866 f.
Zarathustrotema 854
Zarismus und Russentum 789
Zarlino 297, 362
Zeit, Begriff und Wesen 73, 87, 158 ff., 215, 223 f., 500; physikal. 496 f., 500, 712; antike Verneinung der Zeit 11 f.; magische 847 ff.
Zeit der kämpfenden Staaten (China) 150, 600, 603, 616, 6341, 781, 1047, 1081 ff., 1088, 1122, 11292, 1143, 11642
Zeit der Protektoren (China) 603, 1041[1244]
Zeitrechnung 71, 131, 164, 173, 586; mag. Kultur 848 ff.; mexikan. 608
Zeit und Raum 71, 108, 155 ff., 159, 165, 207, 223 ff., 336, 386, 501, 693, 880 f., 971, 996, 1155
Zend 860 f., 866
Zenodoros 85
Zenon 443, 453, 456, 469, 984, 1127, 1143
Zesen 4102
Zeus 400, 409, 8743, 896, 936, 943
Zeuxis 268, 3131, 364, 4171, 1046
Zionismus 812
Zisterzienser 461
Zitiergesetz Valentinians III. 642, 861
Zivilisation (Gegs. Kultur) 43 f., 143 f., 450 ff., 458 f., 5981, 677 f., 977, 1167 (s.a. Irreligion, Skeptizismus, Expansion, Imperialismus, Kapitalismus, Cäsarismus, Weltstadt, Masse, Kaste, Entvölkerung)
Zölibat 906, 980, 995
Zola 461, 793, 11661
Zucht (Gegs. Bildung) 966, 979, 1078, 1109
Zufall und Schicksal 128, 181, 184 ff., 189 ff., 193 f.
Zufall und Ursache 185, 201
Zukunft und Richtung 73, 134, 185, 199, 215, 336, 394, 499
Zweckmäßigkeit in der Geschichte 198 f., 202
Zwingli 923, 932
Zwölftafelrecht 629 ff., 1010, 1037, 10511, 1054
Zrvanismus 848, 872
Ausgewählte Ausgaben von
Der Untergang des Abendlandes
|
Buchempfehlung
Therese gibt sich nach dem frühen Verfall ihrer Familie beliebigen Liebschaften hin, bekommt ungewollt einen Sohn, den sie in Pflege gibt. Als der später als junger Mann Geld von ihr fordert, kommt es zur Trgödie in diesem Beziehungsroman aus der versunkenen Welt des Fin de siècle.
226 Seiten, 8.80 Euro
Buchempfehlung
Im nach dem Wiener Kongress neugeordneten Europa entsteht seit 1815 große Literatur der Sehnsucht und der Melancholie. Die Schattenseiten der menschlichen Seele, Leidenschaft und die Hinwendung zum Religiösen sind die Themen der Spätromantik. Michael Holzinger hat elf große Erzählungen dieser Zeit zu diesem Leseband zusammengefasst.
430 Seiten, 19.80 Euro