Dispensationen.

Capit. von 808. M. G. I, 137.

[40] 4. De hominibus comitum casatis isti sunt excipiendi et bannum rewadiare non iubeantur: duo qui dimissi fuerunt cum uxore illius et alii duo qui propter ministerium eius custodiendum et servitium nostrum faciendum remanere iussi sunt. In qua causa modo praecipimus, ut quanta ministeria unusquisque comes habuerit, totiens duos homines ad ea custodienda domi dimittat praeter illos duos quos cum uxore sua. Ceteros vero omnes secum pleniter habeat vel si ipsi domi remanserit cum illo qui pro eo in hostem proficiscitur dirigat. Episcopus vero vel abbas duo tantum de casatis et laicis hominibus suis domi dimittant.


Capitulare von Boulogne. 811. M. G. I, 167.

9. Quicumque liber homo inventus fuerit anno praesente cum seniore suo in hoste non fuisse, plenum heribannum persolvere cogatur. Et si senior vel comis illius eum domi dimiserit, ipse pro eo eundum bannum persolvat; et tot heribanni ab eo exigantur quot homines[40] domi dimisit. Et quia nos anno praesente unicuique seniori duo homines quos domi dimitteret concessimus, illos volumus ut missis nostris ostendant, quia hisque tantummodo heribannum concedimus.


Capitulare missorum von 819.42 M. G. I, 291, cap. 27.

Ut vassi nostri et vassi episcoporum, abbatum abbatissarum et comitum qui anno praesente in hoste non fuerunt heribannum rewadient; exceptis his qui propter necessarias causas et a domno ac genitore nostro Karolo constitutas domi dimissi fuerunt, id est qui a comite propter pacem conservandam et propter conjugem ac domum eius custodiendam et ab apiscopo vel abbate vel abbatissa similiter propter pacem conservandam et propter fruges colligendas et familiam constringendam et missos recipiendos demissi fuerunt.

Vergleicht man die Dispensationen, die in diesen Capitularien gestattet sind, so scheint es, als ob sie in den verschiedenen Jahren verschieden bestimmt seien: das eine Mal kann der Graf nur zwei, das andere Mal vier Männer zurücklassen. Ob das wirklich so gemeint ist, verschwindet aber gegen die Frage, von welcher Kategorie denn diese zwei oder vier Mann abgehen? Von allen wehrfähigen Kriegspflichtigen? Während sonst mehrere Hufen zusammen nur einen Mann stellten, sollen in diesem Jahre alle samt und sonders aufgeboten worden sein? BORETIUS (S. 118, S. 123) drückt sich darüber nicht ganz klar aus. Mir scheint es unverkennbar, daß die Verordnungen nur dann einen vernünftigen Sinn geben, wenn sie sich auf einen ganz kleinen Kreis beziehen, wo zwei oder vier Mann weniger wirklich in Betracht kommen, mit anderen Worten, daß auch hier nicht an das allgemeine Aufgebot, sondern nur an Vasallen oder Lehnsmannen gedacht wird.

In einem Capitular a.d.J. 801-13 (M. G. I, 179), cap. 8, wird bestimmt, daß jeder Vicarius (Hunno) zwei Wolfsjäger halten soll, die vom Kriegsdienst dispensiert sind.


Quelle:
Hans Delbrück: Geschichte der Kriegskunst im Rahmen der politischen Geschichte. Berlin 1923, Teil 3, S. 40-41.
Lizenz: