40. Bur Kiwitt1.

[480] Dor is mal 'n Bur west, de hett Kiwitt heiten. As disse Bur eins hakt, flücht baben sinen Kopp 'n Kiwitt un schrigt ümmer ›Kiwitt, Kiwitt!‹ Dit wart den Burn argern, wil he meint, de Vagel hett em tau'n Narren. He nimmt 'n Stein un smitt na den Kiwitt, smitt œwer vörbi un smitt sinen besten Ossen vör den Haken dot. Donn treckt he den Ossen dat Fell af un geit dormit na de Stadt, üm dat Fell tau verköpen. Dat is œwer sir warmes Węder; Kiwitt leggt sik dal, wart mäud un slöppt in. Dat Fell liggt bi em. Donn kamen Kreihn, setten sik up dat Fell un picken doran. Kiwitt wöltert sik in den Slap herüm, dröppt mit sinen Ellbagen ein Kreih un bedöwt se. As he upwakt, spalkt de oll Kreih bi em rümmer. He nimmt se unnern Arm un dat Fell uppen Nacken un geit na de Stadt. He verköfft dat Fell för fif Daler un de Kreih as Wohrsegger an einen Burn för 100 Daler. Den Burn wir nemlich inne Kunt kamen, dat de Pap, wenn hei nich to Hus wir, na sin Fru güng. To dissen Burn sęd Kiwitt, de Kreih wir 'n Wohrsegger un würd em dortau verhelpen, den Papen wol mal to[480] faten; he süll de Kreih man baben up den Schostein setten, mit 'n langen Bant an'n Bein, un denn' an den Kętelhaken fastbinn'n. De Bur ded' dat un tröck mit Hansen, sinen Knecht, to Felln. As se dor wiren, sęd he to Hansen, dei ok Bescheid wüst ›Hans,‹ secht he, ›nu gif man Paß, wat de Kreih uns 'n Teiken gift.‹ De Burfru œwer sęd to den Papen, as dei richtich wedder ankem ›Make, dat He fortkümt, min Mann hett 'n Wohrsegger baben in den Schostein sitten.‹ De Preister kek in den Schostein to Högt, un as he de oll Krei seg: ›Oh, dat is jo man 'ne oll Kreih, sęd he, dei will wi ball kapp'niren!‹ un torrickt' an den Bant un woll de Kreih dal firen un ęr den Hals ümdreihn. Äwersten de oll Kreih will sik nich na den Schostein rin halen laten un fluddert up den Fast (First) herüm. Dat segen dei in 'n Felln un de Bur sęd ›So, Hans, nu is dat Tit, nu is de verdömde Pap dor.‹ Se sett'ten sik swinn' to Pird' un jögen all wat se künnen na Hus. ›Dunnernarden!‹ rep de Fru, as sei s' na den Messhof ruppebœdeln seg, ›dor is min Mann, verstęk di doch!‹ De Pap steg inne Angst up de grot Dęl na den Häunerwimen rup; œwest de Bur seg em dor sitten, so as he in de Dör tred, un baff! smet he sik up den Irdbodden dal, as kreg he Slach un Unglück, un rep ›Mudder, ik bün ok gor to krank; ik löw, ik bliw lik dot; schick swinning na 'n Preister, ik wull em noch bichten.‹ De Fru sed ›Vadding, wi willn di doch na de Stuw rinne helpen.‹ ›Ne, sęd de Mann, lat mi hir man liggen, dat is doch ball vörbi.‹ Na, von den Preister kem jo de Bad' trügg', dei wir nich to Hus. ›Denn so schickt na 'n annern,‹ sęd de Bur. De anner Preister kem, un vermant' den Burn taum Globen. Donn antwurt de Bur ›Ja, min leiw Herr, ik löw allens, wat to löben is, œwer dat man nich, dat dat de rechte Hushan is!‹ un dorbi wist he na den Papen up den Häunerwimen. – So kem Bur Kiwit to de hunnert Daler för de Kreih. Tau Hus œwer vertellt he de annern Burn, dat he 105 Daler för sin Ossenfell kręgen hett. De Burn slan all ęr Ossen dot un bringen de Felln na de Stadt. As se dor 105 Daler förrern, lachen se ęr wat ut. De Burn kamen tau Hus un beraden sik, dat se in de Nacht Kiwitten in sin Bedd' dotslagen willn, wil he se so anführt hadd. Dit kricht Kiwitt tau weiten und seggt Abends to sin oll Großmudder, se sall sik in sin Bedd' leggen un sin Slapmütz[481] uppen Kopp setten. De oll Fru seggt ›Min Sœn, wat krichst du för Infäll.‹ Aewer Kiwitt lett nich na, bet se dat deit. Nachts kamen de Burn un slagen Kiwitten sin Großmudder dot. Den annern Morgen bi gaud' Tit, fett't Kiwitt sin oll Großmudder un einen Korf mit Eier un einen mit Botter uppen Wagen un führt na de Stadt. As he in de Stadt is, sett't he de oll Fru mit den Rüggen stur an 'n Ledderbom un gift ęr up den einen Arm den Korf mit Botter un up den annern denn' mit Eier, dormit se nich up de Sid wegfallen kann. He stellt sik van firn, achter 'ne Eck. Donn kümt 'n Student un fröcht de oll Fru ›Mutter, wie theuer ist die Butter?‹ As se em hirup nich antwurt, fröcht he ›Mutter, wie viel Eier gibt sie für einen Groschen?‹ Un as se ok hir nich up antwurt, wart de Student bös un seggt ›Altes Weib, kann sie mir nicht antworten?‹ un dorbi sleit he se bi den Hals, dat se kopphęster von den Wagen uppen Straten-Damm schütt. Donn kümt Kiwitt antospringen un seggt ›Se hebben min oll Mudder dotslagen, ik ward se verklagen.‹ De Student biddt, he sall doch man still swigen, he will em ok 200 Daler gęben. Dit nimt Kiwitt an. As he na Hus kümt, seggen de Burn ›Kiwitt, wi meinen, wi hebben di dotslagen?‹ Kiwitt seggt ›Ne, ji hefft min oll Großmudder dotslagen, un för dei hevv ik hüt in de Stadt 200 Daler kręgen.‹ Dit leiwt de Burn. Se slagen all ęr oll Großmudders dot, un de kein Großmudders hebben, slagen ęr Mudders dot un führn se na de Stadt und willn s' för 200 Daler verköpen. Dor kamen s' œwer schön an. De Gerichtshern willn se all in 't Lock smiten un uphängen laten un se möt'n man maken, dat se ut de Stadt kamen. Nu will'n de Burn Kiwitten versöpen. Se stęk'n em in ne grot Tunn' un dragen em an 'n Sünndachmorgen na 'n See. As se bi den See mit Kiwitten ankamen un em rin smiten willn, seggt Kiwitt ›Ji sülln juch doch wat schämen, dat ji sonn' grote Sünn' dann willn un mi versöpen un dat noch tau an 'n Sünndachmorgen. Irst gat doch wenigstens hen na de Kirch un będt för juch Sünn' ein Vader-unser.‹ De Burn seggen unner einanner ›Dat is ok wol wohr‹ un gan hen. As se un weg sünd, süt Kiwitt dörch de Ręten von de oll Tunn', dat 'n Scheper dor an den See hött, de üm den Schulten sin Dochter frigt. Donn röppt Kiwitt[482] ümmer in de Tunn' ›Ik sall Schultengreit hebben, un ik will se nich.‹ Dit hürt de Scheper, kümt ran na Kiwitten un seggt ›Je, ik will se girn hebben un ik sall se nich.‹ Donn antwurt Kiwitt ›Lat mi ut de Tunn' un denn krup du dor in un segg ümmer: ik will Schultengreit, denn krichst du se.‹ Hir geit de Scheper up in. As nu de Burn ankamen un hürn den Scheper sin Raupen, seggen se tau den Schulten ›Hür mal, Brauder Schult, dor hett Kiwitt di noch baben in mit din Dochter taun Narrn; na, täuf, wi willn di wol krigen‹ und hirmit smiten se den Scheper mit de Tunn' in dat Water un versöpen em. As de Burn bet tau kamen, sein se Kiwitten dicht an den See Schap häuden un seggen to em ›Kiwitt, wi meinen, wi hebben di versöpt.‹ ›Ja, ji glöwt wol,‹ seggt Kiwitt, ›all disse Schap hevv ik mi ut dat Water halt. Dor sünd noch naug in, willn ji juch nich ok weck ruter halen?‹ un dorbi wist he up de Schatten van de Schap in dat Water. Dor springen weck van de Burn, de ann' drist'sten sünd, in den See. As de nu unnen so buddeln, seggt Kiwitt ›Hürt mal, wo dei sik dor mit de groten Hamel all rümmer wräuschen, dei krigen de besten; makt doch ok, dat ji hen kamen.‹ Donn fohrn de annern Burn ok in dat Water un versöpen sik all tausam. Nu hett Kiwitt all ęren Acker tau kręgen un is so 'n riken Mann wordn.

1

Andere Fassung des Märchens ›Lütt Jacob‹ in Bd. I, S. 488 ff. aus dem nordöstlichsten Theile von Meklenburg.

Quelle:
Karl Bartsch: Sagen, Märchen und Gebräuche aus Meklenburg 1–2. Band 2, Wien 1879/80, S. 480-483.
Lizenz:
Kategorien: